Premier

In premier (útspr.: [prə'mje:], "prumjee") is in regearingslieder dy't gjin steatshaad is. It wurd komt fan it Frânske premier ministre, dat "earste minister" betsjut, mei oare wurden: de minister dy't oan it haad fan it kabinet stiet. De plakferfanger fan in premier is in fise-premier. Yn Nederlân en it grutste part fan 'e wrâld wurde de termen 'premier' en 'minister-presidint' (letterlik: "foarsittend minister") as synonimen brûkt. Yn beskate lannen bestiet der lykwols ûnderskie tusken dy beide funksjes. Dêrby is de minister-presidint dan ornaris de lieder fan it nasjonale regear, wylst de premier oan it haad stiet fan it regear fan in dielsteat of provinsje.

Sa'n sitewaasje bestiet yn Kanada, Austraalje en Súd-Afrika. De regearingslieder fan bygelyks de provinsje Alberta of de steat Queenslân is dus in premier (premier), wylst de lieders fan 'e federale regearings fan Kanada en Austraalje oantsjut wurde as minister-presidint (prime minister). Yn Dútslân en Eastenryk bestiet in ferlykbere sitewaasje, wêrby't de regearingslieders fan 'e ûnderskate bûnslannen, lykas Noardrynlân-Westfalen of Tiroal, as premier betitele wurde, al sprekt men dêr foar de lieder fan it federale regear net fan minister-presidint, mar fan bûnskânselier.

Krekt oarsom is it yn Belgje, dêr't de lieders fan 'e gewesten en de mienskippen foar minister-presidint trochgeane en de lieder fan it federale regear foar premier. Yn Frankryk leit it spul wer oars. Dêr wurdt de term 'premier' (premier) brûkt foar it haad fan it nasjonale regear as der sprake is fan kohabitaasje, dat wol sizze, as de regearingslieder fan in oare politike partij is as de presidint. Wurde dy beide posten beklaaid troch lju fan deselde politike kleur, dan sprekt men foar de regearingslieder fan 'earste minister' (premier ministre).