Trijeperioadesysteem | |||||||
Holo- seen |
Histoaryske Tiid | ||||||
La Tène-tiidrek | Proto- histoarje | ||||||
Hallstatt-tiidrek | |||||||
Izertiid | |||||||
Let | |||||||
Midden | |||||||
Ier | |||||||
Brûnstiid | |||||||
Neolitikum | Kopertiid | ||||||
Let | Pre- histoarje | ||||||
Midden | |||||||
Ier | |||||||
Mesoli- tikum of Epipaleo- litikum |
Let | ||||||
Midden | |||||||
Ier | |||||||
Pleis- toseen |
Paleo- litikum | Let | |||||
Midden | |||||||
Ier | |||||||
Stientiid |
It trijeperioadesysteem waard tusken 1820 en 1830 betocht troch Christian Jürgensen Thomsen en yn 1836 (anonym) publisearre. It wie de earste kear dat besocht waard om de prehistoaryske fynsten systematysk te oarderjen troch se op te dielen yn trije haadperioades: de izertiid, brûnstiid en stientiid, op basis fan de ûnderstelling dat minsken gjin stienen ark brûke soene as se brûnzen hiene, en dat se gjin brûnzen ark brûke soene as se izeren ark hiene. Dizze ûnderstelling betsjutte dat de progresje kronologysk ferklearre wurde koe. Mar ek Johann Friedrich Danneil publisearre dat jier in Allgemeinbericht wêryn't hy ek in trijedieling fan de prehistoarje útstelde. Dit late ta fûle strideraasje tusken Dútske en Deenske gelearden, dy't lykwols benammen politike motiven hienen. Ien en oar kulminearre net tafallich yn de Deensk-Dútske Oarloch fan 1864.