Alexandre o Grande

Alexandre o Grande

Nome orixinal	(grc) Ἀλέξανδρος Γ' ὁ Μέγας
Biografía
Nacemento	20 de xullo de 356 a. C. Pela (Reino de Macedonia)
Morte	10 de xuño de 323 a. C. (32 anos) Babilonia (Macedonian Empire)
Causa da morte	Febre tifoide, posiblemente
Lugar de sepultura	Alexandría
Rei de Macedonia
336 a. C. – 323 a. C. ← Filipo II de Macedonia – Alexandre IV da Macedónia (pt) , Filipe III da Macedónia (pt)  →
Faraón
330 a. C. – 323 a. C. ← Darío III – Alexandre IV da Macedónia (pt) , Filipe III da Macedónia (pt)  →
Datos persoais
Relixión	Relixión da Grecia antiga e Mitoloxía grega
Cor dos ollos	Negro e azul
Actividade
Ocupación	político, líder militar, monarca
Período de tempo	Reino de Macedonia, Exipto grecorromano, Período helenístico e Macedonian Era (Egypt) (en)
Profesores	Aristóteles e Anaxímenes de Lámpsaco
Influencias	Aristóteles
Carreira militar
Rango militar	Comandante en xefe
Conflito	Guerras de Alexandre (pt)
Outro
Título	Faraón Rei
Familia	Dinastía Arxéada
Cónxuxe	Roxana (328 a. C.–323 a. C.), morte Estatira (324 a. C.–323 a. C.), morte Parisátide II (324 a. C.–323 a. C.), morte
Parella	Barsina Heféstion Bagoas Campaspe
Fillos	Alexandre IV da Macedónia  () Roxana Héracles, fillo ilexítimo  () Barsina
Pais	Filipo II de Macedonia   e Olímpia do Épiro
Irmáns	Europa of Macedon Filipe III da Macedónia Caranus Cleópatra da Macedónia Cinane Tessalônica da Macedônia
Parentes	Eurídice, avoa paterna Amintas III da Macedónia, avó paterno Neoptólemo I do Epiro, avó materno
Descrito pola fonte	Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Encyclopædia Britannica

Alexandre III de Macedonia, coñecido como Alexandre o Grande^[a] ou Alexandre Magno^[2][3] (en grego: Μέγας Ἀλέξανδρος), nado o 21 de xullo de 356 a.C.^[4][5] en Pela (Reino de Macedonia) e finado o 10 ou 13 de xuño^[6] de 323 a.C. en Babilonia, foi rei do antigo reino de Macedonia entre o 21 de xullo de 336 a.C. e o 13 de xuño de 323 a.C. Sucedeu ao seu pai Filipo II no trono no 336 a.C. aos 20 anos, e pasou a maior parte dos seus anos de goberno realizando unha longa campaña militar por todo o oeste de Asia e o nordeste de África. Á idade de trinta anos, creara un dos imperios máis grandes da historia, que se estendía desde Grecia ata o noroeste da India.^[7] Trátase dun dos máis exitosos comandantes do mundo antigo, tanto que foi considerado por moitos o maior xenio militar da historia.^[8][9]

Alexandre o Grande dedicou os primeiros anos do seu reinado a impoñer a súa autoridade sobre os pobos sometidos a Macedonia, que aproveitaran a morte de Filipo para rebelarse. Como hexemon de toda a Grecia como sucesor do seu pai, continuou o plan que a polis grega aprobara: conquistar o vasto imperio de Persia, para vingarse de todos. o dano que fixeran aos gregos durante séculos, incluíndo a recuperación de todas as cidades costeiras de Asia Menor e illas do mar Exeo. Preparou un exército de aliados gregos (principalmente macedonios), e no ano 334 a. C. lanzou o seu pequeno exército, de apenas 40 .000 homes, contra o poderoso imperio persa: unha guerra de vinganza contra os gregos -baixo o liderado macedonio- contra os persas.^[10]

No seu reinado de trece anos, cambiou por completo a estrutura política e cultural da zona, ao conquistar o Imperio aqueménida e dar inicio a unha época de extraordinario intercambio cultural, na que os gregos se expandiron polos ámbitos mediterráneo e próximo oriental. Foi o chamado Período helenístico (323 a. C.-30 a. C.) Tanto é así, que as súas fazañas convertérono nun mito e, nalgúns momentos, en case unha figura divina, posiblemente pola profunda relixiosidade que manifestou ao longo da súa vida.^[11]

Tras consolidar a fronteira nos Balcáns e a hexemonía macedonia sobre as cidades-estado da antiga Grecia, poñendo fin á rebelión que se produciu tras a morte do seu pai, Alexandre cruzou o Helesponto cara a Asia Menor (334 a. C.) e comezou a conquista do Imperio persa, rexido por Darío III. Vitorioso nas batallas do Gránico (334 a. C.), Issos (333 a. C.), Gaugamela (331 a. C.) e da Porta Persa (330 a. C.), fíxose cun dominio que se estendía pola Hélade, Exipto, Anatolia, Oriente Próximo e Asia Central, ata os ríos Indo e Oxus. Avanzando ata a India, onde derrotou ao rei Poro na batalla do Hidaspes (326 a. C.), a negativa das súas tropas para continuar cara a Oriente obrigoulle a retornar a Babilonia, onde faleceu sen completar os seus plans de conquista da península arábiga. Coa chamada «política de fusión», Alexandre promoveu a integración dos pobos sometidos á dominación macedonia promovendo a súa incorporación ao exército e favorecendo os matrimonios mixtos. El mesmo casou con dúas mulleres persas de nobre berce.

Nos seus trinta e dous anos de vida, o seu Imperio estendeuse desde Grecia, ata o val do Indo polo leste e ata Exipto polo oeste, onde fundou a cidade de Alexandría^[12] (hoxe Al-ʼIskandariya, الاسكندرية). Fundador prolífico de cidades, esta cidade exipcia habería de ser con moito a máis famosa de todas as Alexandrías fundadas polo tamén faraón Alexandre. Das setenta cidades que fundou, cincuenta delas levaban o seu nome.

O conquistador macedonio faleceu en circunstancias escuras. Os escritos máis antigos deixan clara evidencia dunha morte lenta produto dun envelenamento, deixando un imperio sen consolidar. O control sobre diversas rexións era débil no mellor dos casos, e había rexións do norte da Asia Menor que xamais se acharon baixo dominio macedonio. Ao morrer sen nomear claramente un herdeiro, sucedeulle o seu medio irmán Filipo III Arrideo (323-317 a. C.), que era unha persoa con discapacidade intelectual,^[13] e o seu fillo póstumo Alexandre IV (323-309 a. C.). O verdadeiro poder estivo en mans dos seus xenerais, os chamados diádocos (sucesores), que iniciaron unha loita desapiadada pola supremacía que conduciría á repartición do imperio de Alexandre e o seu fraccionamento nunha serie de reinos, entre os cales acabarían impoñéndose o Exipto Tolemaico, o Imperio Seléucida e a Macedonia antigónida.

Alexandre é a maior das iconas culturais da Antigüidade, enxalzado como o máis heroico dos grandes conquistadores. Un segundo Aquiles («soldado e semidiós»), para os gregos o seu heroe nacional e liberador, ou vilipendiado como un tirano megalómano que destruíu a estabilidade creada polos persas. A súa figura e legado estiveron presentes na historia e a cultura, tanto de Occidente como de Oriente, ao longo de máis de dous milenios e inspirou aos grandes conquistadores de todos os tempos, desde Xulio César ata Napoleón Bonaparte.

1. ↑ Diana Spencer (2019-11-22). "Alexander the Great, reception of". Oxford Research Encyclopedia of Classics. Oxford Research Encyclopedias. ISBN 978-0-19-938113-5. doi:10.1093/acrefore/9780199381135.013.8048. Consultado o 13 de maio do 2022. Alexandre goza do epíteto o Grande por primeira vez na comedia romana Mostellaria de Plauto (775–777). 
2. ↑ "Pautas para un correcto uso da linguaxe" (PDF). Universidade de Vigo. Consultado o 4 de setembro de 2016. 
3. ↑ "Alexandre Magno". Diciopedia do século 21 1. Edicións do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 93. 
4. ↑ Alexandre naceu o día seis do mes de hecatombeón, ao que os macedonios chamaban Loo (Plutarco de Queronea, Alejandro, III, 5).
5. ↑ Online Etymology Dictionary (ed.). "The birth of Alexander". Livius (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 05 de outubro de 2016. Consultado o 11 de decembro de 2011. 
6. ↑ Existen discrepancias sobre a data exacta da súa morte. Cf. Roger Caratini: Alejandro Magno, pp. 417 e 422.
7. ↑ Bloom, Jonathan M.; Blair, Sheila S. (2009) The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture: Mosul to Zirid, Volume 3. (Oxford University Press Incorporated, 2009), 385; "[Khojand, Tajikistan]; As the easternmost outpost of the empire of Alexander the Great, the city was renamed Alexandria Eschate ("furthest Alexandria") in 329 BCE."
   Golden, Peter B. Central Asia in World History (Oxford University Press, 2011), 25;"[...] as súas campañas en Asia Central levaron a Khwarazm, Sogdia e Bactria baixo o dominio greco-macedónico. Como noutro lugar, Alexandre fundou ou renomeou varias cidades, como Alexandria Eschate ("Alexandría máis exterior", preto do moderno Khojent en Taxiquistán).)."
8. ↑ Yenne 2010, p. 159.
9. ↑ "Alexander the Great's Achievements". Britannica.  "Alexander the Great was one of the greatest military strategists and leaders in world history."
10. ↑ "Biografías y vidas. Entrada } : Biografía de Alejandro Magno". Consultado o 15 de maio do 2022. 
11. ↑ "Protagonistas de la historia. Ficha: Alejandro Magno". Arquivado dende o orixinal o 25 de decembro de 2010. Consultado o 15 de maio do 2022. 
12. ↑ Arriano 1982a, p. III.1.
13. ↑ Noguera Borel 1998, p. 3.

Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "lower-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondente