O Consello Europeo é unha das sete altas Institucións da Unión Europea, integrada polos vinte e sete Xefes de Estado ou de Goberno dos Estados da Unión, máis o seu Presidente e o Presidente da Comisión Europea. A súa composición e a lóxica do seu funcionamento convérteno nun órgano de natureza predominantemente intergubernamental. As súas funcións son de orientación política, fixando as grandes directrices e obxectivos da Unión nos ámbitos máis relevantes; a potestade lexislativa estalle expresamente vedada polos Tratados. As súas reunións, de carácter ordinariamente trimestral, adoitan chamarse como "cumes europeas" ou "reunións na cume" debido á importancia dos seus asistentes, pero dende a entrada en vigor do Tratado de Lisboa, o 1 de decembro do 2009, o Consello Europeo é unha institución constitucional comunitaria de pleno Dereito e como tal debe actuar, ao servizo do acordo e integración dos intereses nacionais cos europeos. Non debe confundirse co Consello da Unión Europea, institución da Unión, colexisladora xunto ao Parlamento Europeo e integrada polos ministros dos EE.mm. máis un Comisario, nin tampouco co Consello de Europa, organización internacional de ámbito europeo allea á Unión Europea. As súas oficinas encóntranse no edificio "Justus Lipsus" de Bruxelas, sede do Consello da Unión Europea, aínda que se está a construír unha sede institucional propia e autónoma no "Residence Palace" de Bruxelas.