Decenvirato

O decenvirato (en latín: decemvir o decemviri, en plural; en galego, dez homes) foi unha institución da República Romana, que tivo lugar no século V a.C. Foi unha maxistratura extraordinaria que tiña poder consular, creada no contexto da loita entre patricios e plebeos, e que substituíu o colexio de cónsules.^[1] Unha vez rematada a súa misión, o segundo colexio de decémviros intentou manterse (ilegalmente) no poder, pero a maxistratura foi abolida, permitindo aos cónsules volver a ostenta-la xefatura do estado.

A misión dos decénviros foi redactar novas leis para regula-las relacións entre os cidadáns, normativa que tomou corpo na Lei das XII Táboas. Nos dous anos que se mantivo, foi ocupada por dous colexios sucesivos e durante ese período, que adoita ser denominado como decenvirato, os decénviros gobernaron en lugar dos cónsules. O primeiro colexio, formado por patricios, foi presidido por Apio Claudio Craso e as leis que redactou foron inscritas en dez táboas. O segundo colexio, formado por patricios e plebeos, e coa mesma presidencia, foi menos efectivo, pois o seu labor limitouse a dúas táboas; ademais, estivo lastrado por ambicións persoais, e ao termo do ano do seu goberno os seus compoñentes negáronse a dimitir, como era normativo. Finalmente, o decenvirato caeu e volveuse ao sistema tradicional do dobre consulado.

Os decénviros tiñan funcións xudiciais ou relixiosas; puntualmente neste último aspecto, co sacerdote que interpretaba os libros da sibila. Nun principio, os decénviros exerceron a autoridade suprema, os cónsules quedaron suxeitos a esta e como contrapartida se eliminou a figura dos tribunos da plebe.

1. ↑ Rougé 1991, p. 220