Lingua rusa

Ruso русский / russkij
Falado en:	Rusia, países da antiga Unión Soviética e Israel
Rexións:	Europa, Asia
Total de falantes:	145 millóns (1a lingua) e máis outros 110 millóns como segunda lingua
Posición:	8
Familia:	Indoeuropea  Balto-eslava   Eslava    Eslavo oriental     Ruso
Status oficial
Lingua oficial de:	Rusia, Belarús, Casaquistán, Quirguisia, ONU, Ucraína (en Crimea)
Regulado por:	Academia de Ciencias Rusa
Códigos de lingua
ISO 639-1:	ru
ISO 639-2:	rus
SIL:	RUS
Mapa
Status
O ruso está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

Este artigo amosa letras cirílicas. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

A lingua rusa ou ruso^[2] (antigamente coñecido como gran ruso, para diferenciala do ucraíno ou "pequeno ruso") (ruso: русский язык , romanizado: russkij jazyk ) ruso: [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk] é unha lingua eslava oriental que se fala principalmente en Rusia. É a lingua nativa dos rusos, e pertence á familia das linguas indoeuropeas. É unha das catro linguas eslavas orientais vivas,^[a] e tamén forma parte das linguas baltoeslavas. Ademais da propia Rusia, o ruso é lingua oficial en Belarús, Casaquistán e Kirguizistán, e utilízase amplamente como lingua franca no Cáucaso, Asia Central e, en certa medida, nos países bálticos.^[4][5] Foi a lingua de facto da antiga Unión Soviética,^[6] e segue usándose na vida pública con diferentes competencias en todos os estados postsoviéticos. O ruso ten máis de 258 millóns de falantes en todo o mundo.^[7] É a lingua eslava máis falada,^[8] e a lingua nativa máis falada en Europa,^[9] así como a lingua máis estendida xeograficamente de Eurasia.^[8] É a sétima lingua máis falada por número de falantes nativos, e a oitava lingua máis falada do mundo por número total de falantes..^[10] O ruso é unha das dúas linguas oficiais a bordo da Estación Espacial Internacional,^[11] así como unha das seis linguas oficiais das Nacións Unidas.^[12]

O ruso escríbese usando o alfabeto ruso da escritura cirílica; distingue entre fonemas consoantes con articulación secundaria palatal e aqueles que non a teñen, os chamados sons "suaves" e "duros". Case todas as consoantes teñen unha contraparte dura ou suave, e a distinción é unha característica destacada da lingua. Outro aspecto importante é a neutralización de vogais átonas. O acento, que a miúdo é imprevisible, normalmente non se indica ortograficamente,^[13] aínda que se pode usar un acento agudo opcional para marcar acentuación, como para distinguir entre palabras homográficas (por exemplo, замо́к [zamók – unha 'pechadura'] e за́мок [zámok – un 'castelo']), ou para indicar a pronuncia correcta de palabras ou nomes pouco comúns.

A variedade do dialecto ruso medio falada na área de Moscova é a base da forma estándar da lingua. Hai minorías rusófonas significativas en tódolos estados que fixeron parte da antiga Unión Soviética e mantén aínda un certo status como lingua de cultura. O número total de falantes podería estar ó redor dos 300 millóns de persoas.

1. ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
2. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para ruso.
3. ↑ Magocsi, Paul Robert (1996). "Language and National Survival". Jahrbücher für Geschichte Osteuropas 44 (1) (Franz Steiner Verlag). pp. 83–85. JSTOR 41049661. 
4. ↑ "Russian Language Enjoying a Boost in Post-Soviet States". Gallup.com. 1 de agosto de 2008. Arquivado dende o orixinal o May 18, 2010. Consultado o 19 de outubro do 2022. 
5. ↑ Арефьев, Александр (2006). Падение статуса русского языка на постсоветском пространстве. Демоскоп Weekly (en ruso) (251). Arquivado dende o orixinal o 8 de marzo de 2013. 
6. ↑ Constitución e Lei Fundamental da Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas, 1977: Seción II, capítulo 6, artigo 36
7. ↑ "Russian". Ethnologue. Consultado o 19 de outubro do 2022. 
8. ↑ ^{8,0 8,1} "Russian". Universidade de Toronto. Consultado o 19 de outubro do 2022. O ruso é a máis estendida das linguas eslavas e a lingua nativa máis grande de Europa. De gran importancia política, é unha das linguas oficiais das Nacións Unidas, polo que é unha área natural de estudo para os interesados na xeopolítica. 
9. ↑ "The 10 Most Spoken Languages in Europe". Tandem. 12 de setembro de 2019. Consultado o 19 de outubro do 2022. 
10. ↑ "The World's Most Widely Spoken Languages". Saint Ignatius High School. Cleveland, Ohio. Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2011. Consultado o 19 de outubro do 2022. 
11. ↑ Wakata, Koichi. "My Long Mission in Space". JAXA. Consultado o 19 de outubro do 2022. The official languages on the ISS are English and Russian, and when I was speaking with the Flight Control Room at JAXA's Tsukuba Space Center during ISS systems and payload operations, I was required to speak in either English or Russian. 
12. ↑ "Official Languages". Nacións Unidas. Consultado o 19 de outubro do 2022. "Hai seis linguas oficiais na ONU. Estes son árabe, chinés, inglés, francés, ruso e español. A correcta interpretación e tradución destes seis idiomas, tanto de forma oral como escrita, é moi importante para o traballo da Organización, porque iso permite unha comunicación clara e concisa sobre cuestións de importancia mundial". 
13. ↑ Timberlake 2004, p. 17.

Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "lower-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondente