Renacemento

Historia da arte Por período Arte prehistórica Arte paleolítica Arte rupestre Arte neolítica Arte antiga Arte paleolítica Arte mesopotámica Arte suméria Arte asiria Arte babilónica Arte persa Arte sasanida Arte exipcia Arte celta Arte xermánica Arte fenicia Arte exea Arte cicládica Arte minoica Arte micénica Antigüidade clásica Arte etrusca Arte grega Arte romana Arte paleocristiá Arte medieval Arte bizantina Arte islámica Arte prerrománica Arte xermánica Arte insular Arte anglosaxoa Arte celta Arte visigótica Arte merovinxia Arte carolinxia Arte otoniana Arte románica Arte mudéxar Arte gótica Arte da I. Moderna Renacemento Manierismo Barroco Rococó Neoclasicismo Academicismo Romanticismo Arte moderna Nazarenos Prerrafaelitas Realismo Naturalismo Impresionismo Postimpresionismo Puntillismo Divisionismo Simbolismo Art Nouveau Expresionismo Fauvismo Die Brücke Der Blaue Reiter Vangardas Arte abstrata Neoplasticismo Cubismo Construtivismo Bauhaus Suprematismo Realismo socialista Dadaísmo Surrealismo Futurismo A. contemporánea Pop art Op art New Dada Minimalismo Neoconcretismo Arte conceptual Happening Performance Instalacións Land art Hiperrealismo Por expresión Arquitectura – Pintura Escultura – Deseño Literatura – Música Teatro – Cinema

O concepto Renacemento^[1] aplícase o período da historia europea que marca o paso da Idade Media á modernidade e que abrangue os séculos XV e XVI, caracterizado por un esforzo por revivir e superar as ideas e logros da antigüidade clásica. Ocorreu despois da crise da Baixa Idade Media e estivo asociado a grandes cambios sociais. Ademais da periodización estándar, os defensores dun "longo Renacemento" adoitan poñer o seu inicio no século XIV e o seu final no século XVII.^[2]

A visión tradicional céntrase máis nos primeiros aspectos modernos do Renacemento e argumenta que foi unha ruptura co pasado, pero moitos historiadores hoxe céntranse máis nos seus aspectos medievais e argumentan que foi unha extensión da Idade Media.^[3][4] Con todo, os inicios do período -o Renacemento temperán do século XV e o protorenacemento italiano de ao redor de 1250 ou 1300- se solapan considerablemente coa Baixa Idade Media, convencionalmente datada en c. 1250-1500, e a propia Idade Media foi un longo período cheo de cambios graduais, como a idade moderna; e como período de transición entre ambos, o Renacemento ten estreitas similitudes con ambos, especialmente cos subperiodos tardío e temperán de ambos. ^[a]

A base intelectual do Renacemento foi a súa versión do humanismo, derivada do concepto da humanitas romana e do redescubrimento da filosofía grega clásica, como a de Protágoras, que dicía que "o home é a medida de todas as cousas". Este novo pensamento manifestouse na arte, na arquitectura, na política, na ciencia e na literatura. Os primeiros exemplos foron o desenvolvemento da perspectiva na pintura ó óleo e o renacemento dos coñecementos para facer formigón. Aínda que a invención dos tipos móbiles metálicos acelerou a difusión das ideas desde finais do século XV, os cambios do Renacemento non foron uniformes en toda Europa: as primeiras pegadas aparecen en Italia xa a finais do século XIII, en particular cos escritos de Dante e as pinturas de Giotto.

O Renacemento cultural manifestouse primeiro na rexión italiana da Toscana, tendo como principais centros as cidades de Florencia e Siena, de onde se espallou cara ó resto de Italia e despois cara a practicamente todos os países da Europa occidental. Italia permaneceu sempre como o lugar onde o movemento presentou un maior apoxeo, porén manifestacións renacentistas de grande importancia tamén terían lugar en Inglaterra, Alemaña, Países Baixos e, menos intensamente, en Portugal e España, e nas súas colonias americanas.

Chamouse "Renacemento" en virtude da redescuberta e revalorización das referencias culturais da antigüidade clásica, que orientaron as mudanzas deste período en dirección a un ideal humanista e naturalista. O termo foi rexistrado por primeira vez por Giorgio Vasari xa no século XVI, mais a noción de Renacemento tal e como hoxe o entendemos xurdiu a partir da publicación do libro de Jacob Burckhardt A cultura do Renacemento en Italia (1867), onde el definía o período como unha época de "descubrimento do mundo e do home".^[5].

Como movemento cultural, o Renacemento abarcou o florecemento innovador do latín e da literatura vernácula, comezando co rexurdimento da aprendizaxe baseada en fontes clásicas do século XIV, que os contemporáneos atribuen a Petrarca; o desenvolvemento da perspectiva lineal e outras técnicas de renderización dunha realidade máis natural na pintura; e da reforma educativa gradual pero xeneralizada. En política, o Renacemento contribuíu ao desenvolvemento dos costumes e convencións da diplomacia, e na ciencia a unha maior dependencia da observación e do razoamento indutivo. Aínda que o Renacemento viu revolucións en moitas actividades intelectuais e nas científicas sociais, así como a introdución da banca moderna e o campo da contabilidade,^[6] quizais sexa máis coñecido polos seus desenvolvementos artísticos e polas contribucións de polímatas como Leonardo da Vinci e Michelangelo, que inspiraron o termo "home do Renacemento".^[7][8] O Renacemento comezou na República de Florencia, un dos moitos estados de Italia.^[9] Propuxéronse varias teorías para explicar as súas orixes e características, centrándose nunha variedade de factores que inclúen as peculiaridades sociais e cívicas de Florencia nese momento: a súa estrutura política, o patrocinio da súa familia dominante, os Medici,^[10][11] e a migración de eruditos gregos e os seus textos a Italia tras a Caída de Constantinopla nas mans dos turcos otománs.^[12][13][14] Outros centros importantes foron as cidades-estado italianas do norte como Venecia, Xénova, Milán, Boloña , e Roma durante o papado renacentista. Desde Italia, o Renacemento estendeuse por Europa en Flandres, Francia, Gran Bretaña, Irlanda, España, Portugal, Alemaña, Polonia e outros lugares.

O Renacemento ten unha longa e complexa historiografía, e, en consonancia co escepticismo xeral das periodizacións discretas, houbo moito debate entre os historiadores que reaccionan á glorificación do século XIX do "Renacemento" e dos heroes culturais individuais como "homes do Renacemento", cuestionando a utilidade de Renacemento como termo e como delineación histórica.^[15] Algúns observadores puxeron en dúbida se o Renacemento foi un "avance" cultural da Idade Media, en cambio vírono como un período de pesimismo e nostalxia pola antigüidade clásica,^[16] mentres que os historiadores sociais e económicos, especialmente os da longue durée (longa duración), centráronse en cambio na continuidade entre as dúas eras,^[17] que están ligados, como Panofsky observou, "por mil lazos".^[18]

De feito o Renacemento racha, conscientemente, coa tradición artística da Idade Media, á que cualifica, con desprezo, como un estilo de bárbaros ou de godos. E coa mesma consciencia oponse á arte contemporánea da Europa do norte.

Dende unha perspectiva da evolución artística xeral de Europa, o Renacemento significa unha separación da unidade estilística que ata ese momento fora supranacional.

(Á dereita, O home de Vitruvio de Leonardo da Vinci. Aprox. 1492.)

1. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para Renacemento.
2. ↑ "Os historiadores de diferentes tipos adoitan escoller entre un Renacemento longo (por exemplo, 1300–1600), un curto (1453–1527) ou algún punto intermedio. (como se adopta habitualmente nas historias da música, os séculos XV e XVI)." The Cambridge History of Seventeenth-Century Music: Volume 1, p. 4, 2005, Cambridge University Press, Google Books. Ou entre Petrarca e Jonathan Swift, un período aínda máis longo. Ver Rosalie L. Colie citado en Hageman, Elizabeth H., en Women and Literature in Britain, 1500–1700, p. 190, 1996, ed. Helen Wilcox, Cambridge University Press, ISBN 9780521467773, 0521467772, Google Books. Outra fonte datao de 1350 a 1620: "Renaissance Era Dates". encyclopedia.com. .
3. ↑ Monfasani, John (2016). Renaissance Humanism, from the Middle Ages to Modern Times. Taylor & Francis. ISBN 978-1-351-90439-1. 
4. ↑ Boia, Lucian (2004). Forever Young: A Cultural History of Longevity. Reaktion Books. ISBN 978-1-86189-154-9. 
5. ↑ "Renacemento. Enciclopédia Itaú Cultural". Arquivado dende o orixinal o 17 de febreiro de 2009. Consultado o 28 de xuño de 2009. 
6. ↑ Diwan, Jaswith. Accounting Concepts & Theories. Londres: Morre. pp. 1–2. id# 94452. 
7. ↑ BBC Science and Nature, Leonardo da Vinci Recuperado o 12 de maio de 2007
8. ↑ BBC History, Michelangelo Retrieved May 12, 2007
9. ↑ Burke, P., The European Renaissance: Centre and Peripheries 1998
10. ↑ Strathern, Paul The Medici: Godfathers of the Renaissance (2003)
11. ↑ Peter Barenboim, Sergey Shiyan, Michelangelo: Mysteries of Medici Chapel, SLOVO, Moscow, 2006. ISBN 5-85050-825-2
12. ↑ Encyclopædia Britannica, "Renaissance", 2008, O.Ed.
13. ↑ Harris, Michael H. History of Libraries in the Western World, Scarecrow Press Incorporate, 1999, page 69, ISBN 0-8108-3724-2
14. ↑ Norwich, John Julius, A Short History of Byzantium, 1997, Knopf, ISBN 0-679-45088-2
15. ↑ Brotton, J., The Renaissance: A Very Short Introduction, OUP, 2006 ISBN 0-19-280163-5.
16. ↑ Huizanga, Johan, The Waning of the Middle Ages (1919, trans. 1924)
17. ↑ Starn, Randolph (1998). "Renaissance Redux". The American Historical Review 103 (1). pp. 122–124. JSTOR 2650779. doi:10.2307/2650779. 
18. ↑ Panofsky 1969, p. 6.

Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "lower-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondente