Back Европа Abkhazian Iërupa ACE Еуропэ ADY Europa Afrikaans Europa ALS አውሮፓ Amharic Europa AN Europe ANG यूरोप ANP أوروبا Arabic
Yn Oarpey
.svg)
| Eaghtyr | 10,180,000 km² 3,930,000 mi ker |
|---|---|
| Earroo yn phobble | 747,636,045 (1 Jerrey Souree 2020)[1] |
| Glooaght | 70/km² (mygeayrt 181/sq mi) |
| Çheeraghyn | c.50 |
| Kerçheenyssyn | 5 |
| Çhengaghyn | Ind-Oarpagh Finn-Oogragh Turkagh Bascish Maltish |
| Traa ynnydagh | UTC+0 gys UTC+3 |
She fer jeh shiaght mooar-rheynnyn ny cruinney ee yn Oarpey (ASE: [ˌənʲˈɔːrpə]) ny yn Europey (ASE: [ˌənʲjuˈroːpə]). T'ee coodaghey lieh-innys heear ny h-Oaraishey, as t'ee goll er scarrey magh veih'n Aishey liorish Sleityn ny h-Ooral as Sleityn ny Coagaash, Awin ny h-Ooral, y Vooir Chaspagh as y Vooir Ghoo, as ny h-ushtaghyn ta kiangley yn Vooir Ghoo rish y Vooir Aejeeanagh. Ta'n Oarpey çhemmit liorish y Cheayn Sheear da'n twoaie as da'n sheear, liorish y Veanvooir da'n jiass, as liorish y Vooir Ghoo as ny h-ushtaghyn kianglee eck da'n shiar yiass.
Ta'n Oarpey ny nah vooar-rheynn sloo rere eaghtyr thallooin, as t'ee coodaghey 10,180,000 kilomeaderyn kerrinagh (3,930,000 meeilaghyn kerrinagh), ny 2% jeh eaghtyr ny cruinney ny 6.8% jeh'n eaghtyr thallooin eck. Mastey ny 50 çheeraghyn 'syn Oarpey, she yn Roosh y fer smoo rere eaghtyr as rere earroo yn phobble eck (ga dy vel cooid vooar jeh'n çheer shen soit 'syn Aishey), as she Ard-valley yn Phaab y fer sloo. Ta'n Oarpey ny trass mooar-rheynn smoo rere earroo yn phobble, lurg yn Aishey as yn Affrick, lesh 733,000,000 dooinney, ny 11% jeh pobble ny cruinney.
She boayl ruggyree chultoor yn neear t'ayn 'syn Oarpey, as 'sy Çhenn-Ghreag er lheh. Va paart mooar eck ayns cooishyn y theihll veih'n 16oo eash er oaie, as lurg toshiaghey yn choloinaghys er lheh. Eddyr y 16oo as y 20oo eash va America, cooid vooar jeh'n Affrick, y Faarkeylann as cooid vooar jeh'n Aishey fo stiurey phooaraghyn Oarpagh. Va'n daa Chaggey Dowanagh jeerit er yn Oarpey, as rere shen haghyr failleil ayns cleayney Oarpagh er yn ardan dowanagh roish mean y 20oo eash tra dirree scansh yn Unnaneys Soveidjagh as ny Steatyn Unnaneysit. Car y Chaggey Feayr hie yn Oarpey er ny rheynn magh liorish y Churtan Yiarn eddyr NATO 'sy neear as Conaant Warszawa 'sy niar. Ren cur-ry-cheilley yn Oarpey cur Coonseil ny h-Oarpey as yn Unnaneys Oarpagh er bun 'syn Oarpey Heear. Lurg tuittym yn Unnaneys Soveidjagh 'sy vlein 1991 ren y ghleashaght shen lheanaghey magh gys y niar.
- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.