Teorija queera

Ovaj članak ili dio članka nije pokriven izvorima.Pomozite Wikipediji navođenjem odgovarajućih knjiga, članaka u časopisima ili internetskih stranica.

Teorija queera nastala je 1990-ih godina iz evoluirajućih koncepata gejskih i lezbijskih studija, ustanovljene feminističke kritike, opće društvene kritike, ali i same gejske i lezbijske politike. Težnja jest pomno proučiti koncepte identiteta nastalih iz roda i spola u društvu. Najznačajniji autori teorije queera, koji su je zapravo osnovali, jesu francuski poststrukturalist filozof, povjesničar i aktivist Michel Foucault te književna kritičarka i feministica Judith Butler.

Teorija queera nema izvorište u određenoj točci u vremenu, već se vjeruje da se kao termin počela koristiti na raznim konferencijama održanim u SAD-u krajem osamdesetih godina 20. stoljeća na temu prava za LGBT, postmodernizma i poststrukturalizma. U tom smislu teorija queera objedinjuje gejske i lezbijske studije, feminističke studije, ali i brojne pravce poststrukturalističke teorije.

Mnogi koji zagovaraju teoriju queera žele posve potisnuti gej i lezbijske studije, smatrajući ih po prirodi konformističkima ustaljenim društvenim normama. Takvi radikalni pristupi zagovaraju dekonstrukciju svih tradicionalnih normi u društvu te smatraju da, primjerice, traženje prava na istospolni brak ne predstavlja koristan pomak za LGBT osobe.

Uz već spomenutu Judith Butler, najznačajnije spisateljice teorije queera su Antu Soraine, Tamsin Spargo i Adrianne Rich. Dok se David Halperin bavi seksualnošću antike, a Gayle Rubin poklonicima BDSM i kulturom kožnjaka (eng. „leather culture”), neki poput Eda Cohena, Jonathana Dolimorea, Leea Edelmana i Yvonne Yarboro sukobljavaju queer teoriju i gej i lezbijske studije. Upravo zahvaljujući njima može se reći da je primarna razlika između queer teorije i gej i lezbijskih studija u samom pristupu prema LGBTIQ populaciji. Queer teorija proučava odnose normi naspram onoga što je „queer” s naglaskom na seksualnost, analizirajući ju i tumačeći je, dok se gej i lezbijske studije fokusiraju na gej i lezbijski identitet i na neravnopravnost u odnosu na većinsku heteroseksualnu populaciju.

Prva osoba koja je počela upotrebljavati termin „queer” je Teresa de Lauretis.