Back Baghdad ACE Багдад ADY Bagdad Afrikaans Bagdad ALS ባግዳድ Amharic Bagdad AN بغداد Arabic ܒܓܕܐܕ (ܡܕܝܢܬܐ) ARC بغداد ARY بغداد ARZ
Baghdad
بغداد | |
|---|---|
  Lokasion ti Baghdad iti kaunegan ti Irak  Baghdad (Lubong nga Arabo)  Baghdad (Asia) | |
| Nagsasabtan: 33°20′N 44°23′E / 33.333°N 44.383°ENagsasabtan: 33°20′N 44°23′E / 33.333°N 44.383°E | |
| Pagilian |  Irak |
| Gobernorato | Baghdad |
| Nabangon | 762 AD |
| Nagpundar | Abu Jafar al-Mansur |
| Gobierno | |
| • Kita | Mayor-konsilio |
| • Bagi | Konsilio ti Agbalbalakad iti Baghdad |
| • Mayor | Zekra Alwach |
| Kalawa | |
| • Dagup | 204.2 km2 (78.8 sq mi) |
| Kangato | 34 m (112 ft) |
| Populasion | |
| • Karkulo (2015) | 9,028,636 |
| • Ranggo | Umuna |
| [1][2] | |
| Nagan dagiti umili | Taga-Baghdad, Baghdadi |
| Sona ti oras | UTC+3 (Pagalagadan nga Oras ti Arabia) |
| • Kalgaw (DST) | Awan ti DST |
| Kodigo ti koreo | 10001 aginggana ti 10090 |
| Website | Gobernorato ti Baghdad |
Ti Baghdad (Arabiko: بغداد, Baġdād, IPA: [bæɣˈdæːd]) ket isu ti kapitolio ti Republika ti Irak, ken isu pay ti kabeddengganna a Probinsia ti Baghdad . Ti populasioan ti Baghdad manipud idi 2011 ket agarup a 7,216,040, a mangaramid daytoy ti kadakkelan a siudad idiay Irak,[1][2] ti maikadua a kadakkelan a siudad idiay Arabo a Lubong (kalpasan ti Cairo, Ehipto), ken ti maikadua a kadakkelan a siudad idiay Akinlaud nga Asia (kalpasan ti Tehran, Iran).
Daytoy ket mabirukan idiay igid ti Karayan Tigris, ti siudad ket nabangon idi maika-8 a siglo ken nagbalin a kapitolio ti Abasida a Kalipato. Iti uneg ti nabiit a pannakapartuatna, ti Baghdad ket nagbalin iti maysa nga adda ti naisangsangayan a kultura, komersio, ken kinasirib a sentro para iti Islamiko a Lubong. Daytoy ket maipatinayon ti panagibalbalayan kadagiti nadumaduma a nangruna nga akademiko nga institusion (a kas ti Kamara ti Saririt) ket nakaited ti siudad ti maysa a sangalubongan a pammadayaw a kas ti "Sentro ti Panagadal". Iti amin a panawen ti Nangato a Tengnga a Panpanawen, ti Baghdad ket naipanunotan idi nga isu ti kadakkelan a siudad iti lubong nga adda ti nakarkulo a populasion ti 1,200,000 a tattao.[3] Ti siudad ket kaaduan a nadadael babaen ti Mongol nga Imperio idi 1258, a nagbanagan ti pannakaapday a nagtultuloy kadagiti amin a panawen ti sigsiglo gapu kadagiti kanayon a pangok ken dagiti adu a nagsasaruno nga imperio. Iti panakaibigbigan ti Irak a kas maysa a nawaya nga estado (dati a Britaniko a Bilin ti Mesopotamia) idi 1938, ti Baghdad ket nagin-inut a nakagun-od kadagiti dati a kadayegna a kas maysa a naisangsangayan a sentro ti Arabiko a Kultura.
Kadagiti kontemporario a panawen daytoy a siudad ket sagpaminsan a nakasango kadagiti nakaro a panakadadael dagiti patakder, a ti kinaudi ket gapu ti gangganaet a panasakup nga indauluan ti Amerika idi Marso 2003 a nagpaut aginggana idi 2011 ken ti simmaruno a sektario a ranggasan. Kadagiti naududi a tawtawen ti siudad ket kankanayon a nairamraman kadagiti insureksion nga aktibidad ken terorista a panagraraut.
- ^ a b Ti karkulo ti populason ket nadumadumaam. Ti Encyclopædia Britannica ket agit-ited ti 2001 a populasion iti 4,950,000, ti 2006 Lancet a Reporta idi 2006 ket agit-ited ti 7,216,050 idi 2011.
- "Baghdad" Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Online. 13 Nobiembre 2006.
- "Mortalidad kalpasan ti 2003 a panagparmek ti Irak: ti maysa a naikurosan a paset ti rimpuok a panagsukimat"PDF (242 KB). Babaen ni Gilbert Burnham, Riyadh Lafta, Shannon Doocy, ken Les Roberts. Ti Lancet, Oktubre 11, 2006
- Baghdad manipud iti GlobalSecurity.org
- ^ a b "Dagiti siudad ken urbano a lugar idiay Irak nga adda ti sumoruk a populasion ti 100,000", Mongabay.com
- ^ "Listaan dagiti kadakkelan a siudad ti amin a panawen ti pakasaritaan". Wikipedia.