Back Амшын Еиқәа Abkhazian Хы ШӀуцӀэ ADY Swartsee Afrikaans Schwarzes Meer ALS ጥቁር ባሕር Amharic Mar Negra AN Euxinus ANG काला सागर ANP البحر الأسود Arabic ܝܡܐ ܐܘܟܡܐ ARC
| Baybay Nangisit | |
|---|---|
 | |
| Nagsasabtan | 44°N 35°E / 44°N 35°ENagsasabtan: 44°N 35°E / 44°N 35°E |
| Kangrunaan a sumrekan | Danube, Dnieper, Rioni, Akin-abagatan a Bug, Kızılırmak, Dniester |
| Kangrunaan a rummuaran | Bosporo |
| Kadakkelan a kaatiddog | 1,175 km (730 mi) |
| Kalawa ti rabaw | 436,402 km2 (168,500 sq mi) |
| Kaadaleman | 2,212 m (7,257 ft) |
| Tomo ti danum | 547,000 km3 (131,200 cu mi) |
| Is-isla | 10+ |
.jpg)
.jpg)
Ti Baybay Nangisit ket bineddengan babaen ti Europa, Anatolia ken ti Kaukaso ken naipatinggaan a naisilpo idiay Taaw Atlantiko babaen dagiti baybay ti Mediteraneo ken Egeo ken dagiti nadumaduma nga kipet. Ti Kipet ti Bosporo ket maisilpo iti Baybay ti Marmara, ken ti Kipet ti Dardanelo ket maisilpo ti baybay idiay rehion ti Baybay Egeo iti Mediteraneo. Dagitoy a dandanum ket mangisina ti Akindaya nga Europa ken Akinlaud nga Asia. Ti Baybay nangisit ket maisilpo pay idiay Baybay Azov babaen ti Kipet ti Kerch.
Ti Baybay nangisit ket addaan iti kalawa ti 436,400 km2 (168,500 sq mi) (saan a mairaman ti Baybay ti Azov),[1] ti kaadalem iti 2,212 m (7,257 ft),[2] ken tomo iti 547,000 km3 (131,200 cu mi).[3] Ti Baybay Nangisit ket mangporma ti maysa a agpa-daya ken agpa-laud nga eliptiko a depresion a naisanglad idiay nagbaetan ti Bulgaria, Georgia, Romania, Rusia, Turkia, ken Ukrania.[4] Daytoy ket nalappedan babaen ti Banbantay Pontiko iti abagatan, ti Banbantay Kaukaso iti daya ken mangipakpakita ti naakaba a samang iti amianan a laud. Ti kaatiddogan a daya-laud a sakupna ket agarup a 1,175 km.
Dagiti nangruna a siudad iti igid ti aplaya ket mairaman ti Batumi, Burgas, Constanța, Giresun, Hopa, Kerch, Mangalia, Năvodari, Novorossiysk, Odessa, Ordu, Poti, Rize, Samsun, Sevastopol, Sochi, Sukhumi, Trabzon, Varna, Yalta ken Zonguldak.
Ti Baybay Nangisit ket adda ti positibo a kaimbengan ti danum; a daytoy ket, ti dagup a ruar a panagayus ti danum a 300 km3 ti tunggal maysa a tawen ti uneg ti Bosporo ken ti Dardanelles a mapan idiay Baybay Egeo. Ti danum ti Mediteraneo ket agayus idiay Baybay Nangisit a kas paset ti dua a dalan ti hidrolohiko a panagsinnukat. Ti ruar a panagayus ti Baybay Nangisit ket nalamlamiis ken saan unay a naapgad, ken tumpaw ti rabaw ti napudpudot, ken naapapgad nga umuneg nga ayus ti Mediteraneo – a daytoy ket pagbanagan ti paggiddiatan iti densidad a gapuanan babaen kadagiti paggiddiatan iti kaapgad – a pakaiturongan ti kaaduan nga anoksiko a tuon ti baba ti rabaw ti dandanum. Ti Baybay Nangisit ket makaawat pay ti danum ti karayan manipud iti dakkel a sistema ti Eurasiano a fluvial idiay amianan ti Baybay, nga isu ti naikasangsangayan ti Don, Dnieper ken Danube.
Iti napalabas, ti kaadalem ti danum kaaduan a nagdumaduma. Gapu kadagitoy a pagduduma iti kaadalem ti danum iti labneng a nangpalpalikmut ti samang ken dagiti mainaig a bidang ket sagpaminsan a ti dagdaga. Iti dadduma pay a kritiko a kaadalem ti danum mabalin a maikapet dagiti naipalikmut a bagi ti danum. Babaen dagitoy nga aktibo a pannakaikapet dagitoy a dalan, dagiti Turko nga Ilet, ti baybay Nangisit ket maitipon iti taaw ti lubong. No awan dayoy a maipapan ti danum a panagsilpo, ti Baybay nangisit ket maysa a danaw, a nawaya a manipud iti sangalubongan a sistema ti taaw. Iti agdama ti agpang ti danum ti Baybay Nangisit ket nangato, isu a ti danum ket makisinsinnukat iti Mediteraneo. Dagiti Turko nga Ilet ket kumapet kadagiti Baybay Nangisit ken Egeo ken buklenna ti Bosporo, ti Baybay ti Marmara ken ti Dardanelo.
- ^ Kalawa ti rabaw—"Heograpia ti Baybay Nangisit". Unibersidad ti Delaware Kolehio ti Panagadadal ti Marina. 2003. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-04-29. Naala idi 2006-12-02.
- ^ Kaadalem—"Europa – Sapot a Pagsaadan a Sumrekan ti Kappon ti Europa". Enbironmento ken Panagpadakkel – Ti Baybay Nangisit: Dagiti Kinapudno ken Bilang.
- ^ "Unexpected changes in the oxic/anoxic interface in the Black Sea". Nature Publishing Grupo. 1989-03-30. Naala idi 2006-12-02.
- ^ UNEP/GRID-Arendal Biblioteka dagiti Mapa ken Grapiko (2001). "Sosio-ekonomiko a panangibagbaga para kadagiti labneng ti pagilian ti Baybaya Nangisit". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-02-10. Naala idi 2010-12-11.