Nagsasabtan: 1°26′24″S 15°33′22″E / 1.44°S 15.556°E
Republika ti Kongo | |
---|---|
Napili a pagsasao: "Unité, Travail, Progrès" (Pranses) (Ilokano: "Panagkaykaysa, Obra, Progreso") | |
Nailian a kanta: La Congolaise (Pranses) Besi Kôngo (Kongo) (Ilokano: "Ti Kongoles") | |
Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Brazzaville 4°16′S 15°17′E / 4.267°S 15.283°E |
Opisial a sasao | Pranses |
Mabigbig a nilian a sasao | [1] |
Grupgrupo ti etniko | |
Relihion (2015)[2] |
|
Nagan dagiti umili | Kongoles |
Gobierno | Unitario a dominante a partido a semi-presidensial a republika |
• Presidente | Denis Sassou Nguesso |
• Kangruanaan a Ministro | Anatole Collinet Makosso |
Lehislatura | Parlamento |
Senado | |
Nailian nga Asemblia | |
Wayawaya | |
• Naipatakder ti republika | 28 Nobiembre 1958 |
• manipud iti Pransia | 15 Agosto 1960 |
Kalawa | |
• Dagup | 342,000 km2 (132,000 sq mi) (Maika-64) |
• Danum (%) | 3.3 |
Populasion | |
• Karkulo idi 2018 | [3][4] (Maika-117) |
• Densidad | 12.8/km2 (33.2/sq mi) (Maika-204) |
GDP (PPP) | Karkulo idi 2019 |
• Dagup | $32.516 bilion |
• Tunggal maysa a tao | $7,119[5] |
GDP (nominal) | Karkulo idi 2019 |
• Dagup | $11.162 bilion |
• Tunggal maysa a tao | $2,444[5] |
Gini (2011) | 40.2[6] kalalainganna |
HDI (2019) | 0.574[7] kalalainganna · Maika-149 |
Kuarta | Pranko a CFA ti Tengnga nga Aprika (XAF) |
Sona ti oras | UTC+1 (WAT) |
Pagmanehuan | kanawan |
Kodigo ti panagtawag | +242 |
TLD ti internet | .cg |
Ti Republika ti Kongo (Pranses: République du Congo, Kituba: Repubilika ya Kôngo), ammo pay a kas Kongo-Brazzaville, ti Kongo a Republika[8][9] wenno simple laeng a kas Kongo wenno ti Kongo, ket ti maysa a pagilian a mabirukan iti akinlaud nga aplaya ti Tengnga nga Aprika. Mabeddengan ti pagilian iti laud babaen ti Gabon, iti amianan a laud babaen ti Kamerun ken iti amianan a daya baabaen ti Republika ti Tengnga nga Aprika, iti abgaatan a daya babaen ti DR Kongo, iti abagatan babaen ti exclave ti Angola itif Cabinda ken iti abagatan a laud babaen ti Taaw Atlantiko. Ti Pranses ti opisial a pagsasao ti Republika ti Kongo.
Kaaduan idi ti rehion dagiti tribu ti agsasao iti Bantu kadagiti napalabas a 3,000 a tawen, a nagbangon kadagiti dalan ti pagtagilakuan a mapan iti labneng ti Karayan Kongo. T Kongo ket dati a parte ti Kolonia ti Pranses iti Ekuatorial nga Aprika.[10] Nabangon ti Republika ti Kongo idi 28 Nobiembre 1958 ken nakagun-od iti wayawaya manipud iti Pransia idi 1960. Daytoy ket maysa idi nga estado a Marxista–Leninista manipud idi 1969 aginggana idi 1992, babaen ti nagan a Republika ti Tattao ti Kongo. Ti naturay nga estado ket addaan idi kadagiti adu ti partidona a panagbubutos manipud idi 1992, ngem natuppuak ti maysa a demokratiko a nabutosan a gobierno iti Sibil a Gubat ti Republika ti Kongo idi 1997, ken ni Presidente Denis Sassou Nguesso, nga immuna a nagturay idi 1979, ket nagturayen kadagiti ganggani nga uppat a dekada.
Ti Republika ti Kongo ket maysa a kameng ti Kappon ti Aprika, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, La Francophonie, ti Komunidad ti Ekonomia dagiti Estado ti Tengnga nga Aprika, ken ti Di Nailinia a Tignay. Nagbalin daytoy a ti maikapat a kadakkelan nga agpatpataud iti lana iti Golpo ti Guinea, ken mangipaay iti pagilian iti maysa a grado iti prosperidad nupay dagiti instabilidad ti politika ken ekonomia kadagiti sumagmamano a lugar ken ti di agpapada a pannakaiwarwaras kadagiti matgedan iti lana iti amin a paset ti pagilian. Nakaro nga agkamkammatalek ti ekonomia ti Kongo iti sektor ti lana,[11] ken kimmaro a bimmuntog ti irarang-ay ti ekonomia manipud iti panagsuek dagiti presio ti lana kalpasan idi 2015. Iti populasion iti 5.2 a riwriw, 88.5% iti pagilian ket agsansanay iti Kristianidad.