Taaw Atlantiko

Tataaw iti lubong
Artiko Pasipiko Atlantiko Indiano Akin-abagatan
k t u

Ti Taaw Atlantiko ket ti maikadua a kadakkelan a taaw iti lubong, kalpasan ti Taaw Pasipiko. Daytoy ket addaan iti dagup a kalawa iti agarup a 106,400,000 kuadrado kilometro (41,100,000 sq mi),^[1] daytoy ket sakupenna ti agarup a 20 porsiento iti rabaw ti Daga ken agarup a 29 porsiento ti kalawa ti rabaw ti danum. Ti umuna a paset ti naganna ket mangibaga kenni Atlas iti Griego a mitolohia, ken mangaramid ti Atlantiko ti "Baybay ni Atlas".

Ti kaduogan nga ammo a pannakaibaga ti "Atlantiko" ket iti Dagiti Pakasaritaan ni Herodotus idi agarup a 450 BC (Hdt. 1.202.4): ti Atlantis thalassa (Griego: Ἀτλαντὶς θάλασσα; Ilokano: Baybay ni Atlas). Ti termino nga Etiopiko a Taaw, a naala manipud iti Etiopia, ket naipakat idi iti akin-abagatan nga Atlantiko idi naladaw a maika-19 a siglo.^[2] Sakbay idi nakaduktal dagiti Europeano kadagiti sabali a taaw, ti terminoda iti "taaw" ket kapada dagiti danum iti labes ti Lingsat Gibraltar nga ammo itan a kas ti Atlantiko. Dagiti nasapa a Griego ket namatmatida a daytoy a taaw a ket higante a karayan a nangpalikmut ti lubong.

Ti Taaw Atlantiko ket sakupenna ti maysa a nabennat a nasukog iti S a labneng ti longitudinal a maigay-at iti nagbaetan ti Eurasia ken Aprika iti daya, ken ti Kaamerikaan iti Akin-abagatan a Taaw iti abagatan (dagiti sabali a panangipalawag ket mangibagbaga ti Taaw Atlantiko a kas gumay-at nga agpaabagatan iti Antartika). Ti ekuador ket mangbingay daytoy iti Amianan a Taaw Atlantiko ken Abagatan a Taaw Atlantiko. Ti termino a "Sentral nga Atlantiko" ket mangibagbaga ti lugar a nagbaetan ti Abagatan nga Amerika ken Aprika iti amianan ti Ekuador;^[3] bayat a heograpiko a paset ti Amianan nga Atlantiko, ti karakterna ket sabali unay kadagiti danum iti amianan a nagbaetan ti Amianan nga Amerika ken Europa.