Franzia

Articul per Ladin Gherdëina

Republica Franzëusa
République française
Bandiera	Blason
Motto Liberté, égalité, fraternité (Ladin: "Lidëza, Valivanza, Fraternità")
Inn La Marseillaise
Inuem ufiziel	République française
Rujeneda ufiziela	Franzëus
Capitela	Paris
Geografia
Spersa	643 801 km²
Ega	0,3%
Demografia
Populazion	68 373 433 ab. (1 jené 2024)[1]
Densità	106,2 ab./km²
Cumpëida dla fertilità	1,99 (2014)[2]
Guviern
Forma de guviern	Republica semi-presidenziela unitera
Presidënt	Emmanuel Macron
Prim minister	Élisabeth Borne
Economia
PIB (numinel) • de ndut • a persona	(2021) $2 958 miliarc[3] $43 261
PIB (VPC) • de ndut • a persona	(2020) $3 667 miliarc $53 632
Munëida	Euro (€)
CVN	20%
Auter
Codesc Internet	.fr
Prefis dl telefon	+33
Furnea a	man drëta
Codesc ISO 3166	FR
Indesc dl Svilup Uman	0,903[4] (scialdi aut)
Coefizient Gini	33,1[5] (mesan)

La Franzia (franzëus: France [fʁɑ̃s] (scota su)), ufizielmënter la Republica franzëusa (franzëus: République française^[6]), ie n stat transcuntinentel che à si zënter te l'Europa uzidentela cun raions sëuramer te l'America y ti Ozeans Atlantich, Pazifich y Indian.

La cunfina te l'Europa cun l Belje, l Luxemburg, la Germania, la Svizra, la Talia, l Monaco, l'Andora y la Spania. La Franzia ie lieda ence a la Gran Bretania tres l tunel dla Mania.

La Republica franzëusa ie na democrazia urganiseda coche republica semi-presidenziela. La zità capitela ie Paris. La Franzia ie danter i paejes plu svilupei y fej ora la sesta plu granda economia a livel mundiel. I idéei dla Republica franzëusa ven representei tres la declarazion di dërc dla persona y dl sëntadin.

La Franzia ie un di mëmbri fundadëures dl'Union européa, dla Nazions unides y n cumëmber dla Francophonie, di G8 y dl'Union latina. La Franzia ie nce n mëmber permanënt dl Cunsëi de Segurëza dla Nazions unides, coche nce una dla ot putënzes nucleères recunesciudes. L'Esagon ie la destinazion turistica plu cunesciuda al mond.

1. ↑ https://www.insee.fr/fr/outil-interactif/5367857/tableau/20_DEM/21_POP.
2. ↑ http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239.
3. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD.
4. ↑ https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI.
5. ↑ http://donnees.banquemondiale.org/indicateur/SI.POV.GINI?end=2012&locations=FR&start=2004&view=chart.
6. ↑ "France". UNGEGN World Geographical Names. New York, NY: United Nations Group of Experts on Geographical Names. Trat ite ai 27 November 2020.