Uganda

Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija.

L-Uganda uffiċjalment ir-Repubblika tal-Uganda (bl-Ingliż: Republic of Uganda; bis-Swaħili Jamhuri ya Uganda) hija pajjiż sovran mingħajr kosta li jinsab fl-Afrika tal-Lvant. Il-pajjiż huwa mdawwar fil-lvant mal-Kenja, fit-tramuntana mas-Sudan t'Isfel, fil-punent mar-Repubblika Demokratika tal-Kongo u fin-nofsinhar mar-Rwanda u lejn il-Lbiċ mat-Tanżanija. L-Uganda tinsab fir-reġjun tal-Lagi l-Kbar tal-Afrika, il-parti tan-nofsinhar tal-pajjiż tinkludi parti sostanzjali tal-Lag Victoria, maqsuma mal-Kenja u t-Tanżanija. L-Uganda tinsab ukoll fil-baċir tan-Nil u għandha klima varjata iżda ġeneralment ekwatorjali. Għandha popolazzjoni ta 'aktar minn 48 miljun, li minnhom 8.5 miljun jgħixu fiż-żona metropolitana tal-kapitali u l-akbar belt, Kampala. Il-belt kapitali hi Kampala.

L-Uganda ngħatat l-isem tar-renju ta' Buganda, li jkopri parti tan-nofsinhar tal-pajjiż, inkluża l-kapitali, Kampala. Il-gruppi etniċi tal-Uganda kienu primarjament involuti fil-kaċċa u l-ġbir sa madwar 200 sena ilu, meta popolazzjonijiet li jitkellmu bil-Bantu emigraw lejn in-nofsinhar tal-pajjiż. Mill-1894, iż-żona kienet iggvernata bħala protettorat Brittaniku. L-Uganda kisbet l-indipendenza mir-Renju Unit fid-9 ta' Ottubru, 1962. Sa mill-indipendenza l-pajjiż kien ikkaratterizzat minn kunflitt vjolenti, inkluż dittatorjat militari ta' tmien snin immexxi minn Idi Amin.

Il-lingwi uffiċjali huma l-Ingliż u Swaħili, għalkemm kwalunkwe lingwa oħra tista' tintuża bħala mezz ta' tagħlim fl-iskejjel jew istituzzjonijiet edukattivi oħra jew għal skopijiet leġiżlattivi, amministrattivi jew ġudizzjarji, kif preskritt mil-liġi. Luganda, lingwa tar-reġjun ċentrali, hija mitkellma ħafna fir-reġjuni ċentrali u tax-Xlokk tal-pajjiż. Il-forma ta' gvern tagħha hija r-repubblika presidenzjali u t-territorju tiegħu huwa magħmul minn 111-il distrett. Il-president attwali tal-Uganda huwa Yoweri Museveni, li ħa l-poter f'Jannar tal-1986 wara gwerra ċivili ta' sitt snin. Wara emendi kostituzzjonali li neħħew il-limiti tal-mandat presidenzjali, Museveni ġie elett mill-ġdid president fl-elezzjonijiet ġenerali tal-2011, 2016 u 2021 bħala parti mill-Moviment tar-Reżistenza Nazzjonali.

Total tal-fruntieri tal-Uganda: 2,729 km, pajjiżi tal-fruntiera (5): Repubblika Demokratika tal-Kongo 877 km; Kenja 814 km; Rwanda 172 km; Sudan t'Isfel 475 km; Tanżanija 391 km.