Celsius

Celsius is een temperatuurschaole. Howel tegesworig de temperatuur officieel in de SI-eenheid kelvin uut-edrok mut wonnen, is graojen Celsius (°C) nog steeds een veulgebruken, en officieel toe-estaone, eenheid. An de ene kaante umda-w der heel arg an ewend bin. Mar oek umdat de dagelijkse temperaturen um ons hinne mit disse schaole in haandzame getallen uut-edrok wonnen. Engelstalige lanen gebruken vake nog de schaole van Fahrenheit (de Verenigde Staoten van Amerika en Jamaica. Oek wonnen Fahrenheit nog wel gebruuk deur de ouwere generasie van 't Verenigd Koninkriek, Australië, Zuud-Afrika, Niej-Zeelaand, Kanneda, en Ierlaand).

Oorspronkelijk was de Celsiusschaole edefinieerd mit twee iekpunten:

• De temperatuur waorbie waoter bevries bie een luchdrok van 1 bar is edefinieerd as 0 °C.
• De temperatuur waorbie waoter kook bie een luchdrok van 1 bar is edefinieerd as 100 °C. 't Bereik hiertussen wonnen verdeeld in 100 gelieke delen.

Eén graod Celsius temperatuurverschil is even groot as één kelvin verschil. 0,00 °C kump liekewels overene mit 273,15 K, en 100,00 °C mit 373,15 K. Een temperatuur in kelvin wonnen naor graojen Celsius ummerekend deur er 273,15 vanof te trekken.

Umdat zowel 't vriespunt van waoter as 't kookpunt ofhankelijk bin van de heersende luchdrok ontstung op termien behoefte an een betere definisie. Sinds dee tied is de schaole van Celsius edefinieerd deur de volgende twee punten:

• 't Tripelpunt van waoter lig per definisie bie 0,01 °C.
• 't Verschil tussen twee graojen is edefinieerd an de haand van 't gedrag van een ideaal gas.

't Tripelpunt is een punt waor de dree faoses van waoter, gas, vleuistof en vaste stof, bie mekaar kunnen bestaon. 't Tripelpunt is een vaste kombinasie van temperatuur en drok.

De graod Celsius is eneumd naor de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701-1774), dee disse schaole veur 't eers veurstelde in 1742. Oorspronkelijk had Celsius veur ogen dat 't vriespunt van waoter bie 100 graojen zol liggen, en 't kookpunt bie 0 graojen. Aandere luui, meugelijk Carolus Linnaeus of Daniel Ekström zaggen de 0 en 100 graojen liever ummekeerd.