ATEX staat voor de Franse benaming ATmosphères EXplosibles[1] en wordt als synoniem gebruikt voor twee Europese richtlijnen op het gebied van explosiegevaar onder atmosferische omstandigheden.
Sinds 1 juli 2003[2] moeten organisaties in de EU waar explosiegevaar bestaat voldoen aan de nieuwe ATEX 153-richtlijn (richtlijn 1999/92/EG). Een andere richtlijn is de ATEX 114-richtlijn (richtlijn 2014/34/EU), deze richtlijn is speciaal voor apparatuur die gebruikt wordt op plaatsen waar explosiegevaar is.
De gangbare namen ATEX 153 en ATEX 114 zijn geen officiële namen. Deze nummering stamt af van de hoofdstukken uit het Europese Verdrag van Lissabon.[3]