Het Academiegebouw, gelegen aan het Rapenburg in de Nederlandse stad Leiden, is het oudste gebouw en het hart van de Universiteit Leiden. Hoewel er in het Academiegebouw, een rijksmonument, nog steeds colleges worden gegeven, wordt het vandaag de dag vooral gebruikt voor gebeurtenissen met een zeker ceremonieel karakter, zoals afstudeerplechtigheden, oraties en promoties.