Admiraliteitslijnbaan

Admiraliteitslijnbaan
Locatie
Locatie	Oostenburgergracht 79-81, Amsterdam
Adres	Oostenburgergracht 81, 1018 NC Amsterdam
Coördinaten	52° 22′ NB, 4° 55′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	Lijnbaan
Huidig gebruik	Museum
Opening	1660
Erkenning
Monumentstatus	Rijksmonument
Monumentnummer	3960
Detailkaart
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

De Admiraliteitslijnbaan is een gebouw uit 1660 aan de Oostenburgergracht in Amsterdam. Het werd in 1970 aangewezen als rijksmonument.^[1]

De Admiraliteitslijnbaan diende oorspronkelijk als voorgebouw van de lijnbaan (touwslagerij) en opslagplaats van de Admiraliteit van Amsterdam. De lijnbanen namen het achterliggende terrein in, een uitgestrekt gebouw dat wel 500 meter doorliep, tussen de Oostenburgervaart en de Conradstraat, tot aan het IJ.

De trapezium-vormige gevel uit 1660 is rijk versierd met festoenen, twee oeil de boeuf-ramen en deels verticaal gekoppelde, korfbogige vensternissen. Boven op de gevel is een sculptuur van twee leeuwen met bronzen zwaarden die tegen een wapenschild leunen met daarop de twee gekruiste blauwe ankers, symbool van de Admiraliteit. Het wapen met twee gekruiste blauwe ankers is ook in de festoenen verwerkt.^[1] Aan de zijgevel is een gedenkplaat bevestigd voor de Russische tsaar Peter de Grote, die mogelijk in het gebouw verbleef toen hij in 1697 stage liep in Amsterdam.^[2]

Achter de lijnbaansgebouwen is nu een nieuwbouwwijk, met straatnamen die herinneren aan de vroegere lijnbanen, zoals Compagniestraat, Touwbaan en Admiraliteitstraat.

1. ↑ ^{a b} "Monumentenregister", Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Gearchiveerd op 10 augustus 2019.
2. ↑ IJsbrand Kok, "Restauratie van de Admiraliteitslijnbaan aan de Oostenburgergracht: Een oase in een dorre stadswijk", Amstelodamum, januari 1950