Associate degree (afkorting: Ad) is een hbo-graad in Nederland, corresponderend met niveau 5 van het Europees Kwalificatieraamwerk.
Om het aanbod te verbreden in het hoger beroepsonderwijs en het gat te dichten tussen het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs werd in september 2006 gestart met tweejarige opleidingen aan hogescholen. Het is vooral bedoeld voor mbo'ers (en praktisch ingestelde havisten) die na hun opleiding nog door willen studeren, maar die (nog) niet kiezen voor een 4-jarige hbo-bacheloropleiding (niveau 6 van het Europees Kwalificatieraamwerk). Afronding van de tweejarige opleiding wordt afgesloten met een (nieuwe) wettelijke graad, de Associate degree geheten. De opleidingen sluiten aan bij de behoefte uit het bedrijfsleven aan personeel met een opleidingsniveau dat ligt tussen mbo niveau 4 en een hbo-bachelor. De graad stamt oorspronkelijk uit de Angelsaksische landen waar het een undergraduate academische graad betreft, toegekend door community colleges, junior colleges, technical colleges of city colleges.
Sinds 1 september 2011 heeft de Associate degree, naast de master en de bachelor, een vaste plek in het hoger beroepsonderwijs. Op die datum is de wet Kwaliteit in Verscheidenheid aangenomen, die dit regelt. Diverse organisaties (studenten, werkgevers, werknemers, opleiders en kenniscentra) werken gezamenlijk aan de invoering van de Associate degree. Dit gebeurt op initiatief van het ministerie van OCW. Deze organisaties hebben zich op verzoek van het ministerie verenigd in het Landelijk Platform Associate degree.