Astma

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Astma
Asthma bronchiale
Animatie van een astma-aanval
Coderingen
ICD-11	CA23
ICD-10	J45.9
OMIM	600807
DiseasesDB	1006
MedlinePlus	000141
eMedicine	med/177
Portaal    Geneeskunde

Astma (van het Griekse ἆσθμα, ásthma, hijgen) is een veelvoorkomende chronische ontstekingsziekte van de luchtwegen die wordt gekenmerkt door terugkerende symptomen, belemmering van de luchtstroom en bronchospasme.^[1] Symptomen zijn onder meer benauwdheid, kortademigheid, hoesten en piepende ademhaling.^[2] Een astma-aanval kan optreden bij prikkelende stoffen of stoffen waarvoor de patiënt allergisch is, bij een verkoudheid of na een zware inspanning. De ernst van de klachten kan per patiënt verschillen, variërend van lichte tot levensbedreigende gevallen.

Aangenomen wordt dat astma het gevolg is van een combinatie van omgevings- en genetische factoren.^[3] De diagnose wordt meestal gebaseerd op het patroon van symptomen, reactie op therapie in de loop der tijd en spirometrie.^[4] Klinisch wordt astma ingedeeld naar de frequentie waarmee de symptomen zich voordoen, het geforceerd uitademingsvolume in een seconde (FEV1) en de piekvolumestroom tijdens uitademing.^[5] Astma kan ook worden geclassificeerd als atopisch (extrinsiek) of niet-atopisch (intrinsiek),^[6] waarbij atopie verwijst naar een aanleg voor het ontwikkelen van type-1-overgevoeligheidsreacties.^[7]

Acute symptomen worden meestal behandeld met een geïnhaleerde kortwerkende bèta-2-agonist (zoals salbutamol) en orale corticosteroïden.^[8] In zeer ernstige gevallen kunnen intraveneuze corticosteroïden, magnesiumsulfaat en ziekenhuisopname nodig zijn.^[9] De symptomen kunnen worden voorkomen door vermijding van triggers zoals allergenen^[10] en irriterende stoffen, en door gebruik van geïnhaleerde corticosteroïden.^[11] Bovendien kunnen langwerkende bèta-agonisten (LABA) of leukotriëne antagonisten worden toegediend als aanvulling op geïnhaleerde corticosteroïden wanneer er geen greep op de astmasymptomen wordt verkregen.^[12]

De prevalentie van astma is aanzienlijk toegenomen sinds de jaren 1970. In 2011 waren wereldwijd 235–300 miljoen mensen getroffen door de aandoening,^[13][14] waarvan er ongeveer 250.000 overleden.^[14] In Nederland waren er 475.400 mensen met astma op 1 januari 2011. In 2012 stierven 71 mensen in Nederland aan astma.^[15]

1. ↑ National Heart Lung and Blood Institute (2007), pp. 11–12
2. ↑ British Guideline on the Management of Asthma (2009), p. 4
3. ↑ Martinez FD (2007). Genes, environments, development and asthma: a reappraisal. Eur Respir J 29 (1): 179–84. ISSN: 0903-1936. PMID 17197483. DOI: 10.1183/09031936.00087906.
4. ↑ Lemanske RF, Busse WW (February 2010). Asthma: clinical expression and molecular mechanisms. J. Allergy Clin. Immunol. 125 (2 Suppl 2): S95–102. PMID 20176271. PMC 2853245. DOI: 10.1016/j.jaci.2009.10.047.
5. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam Yawn2008
6. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam RobbinsCotran2010
7. ↑ Stedman's Medical Dictionary, 28. Lippincott Williams and Wilkins (2005). ISBN 0-7817-3390-1.
8. ↑ National Heart Lung and Blood Institute (2007), p. 214
9. ↑ National Heart Lung and Blood Institute (2007), pp. 373–375
10. ↑ National Heart Lung and Blood Institute (2007), pp. 169–172
11. ↑ Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2011), p. 71
12. ↑ Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2011), p. 33
13. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam WHO2011
14. ↑ ^{a b} Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2011), p. 3
15. ↑ "Astma samengevat", Nationaal Kompas Volksgezondheid, bezocht op 18 augustus 2014. Gearchiveerd op 23 juni 2016.