Benjamin Netanyahu

Benjamin Netanyahu בנימין נתניהו
Benjamin Netanyahu in 2023
Geboren	21 oktober 1949 Tel Aviv
Politieke partij	Likoed
Partner	Miriam Weizmann (voor 1981) Fleur Cates (1981–1984) Sara Ben-Artzi (sinds 1991)
Beroep	Politicus Diplomaat (voormalig)
Religie	Joods
Handtekening
Website	https://www.netanyahu.com/
9e premier van Israël - kabinet-Netanyahu VI
Huidige functie
Aangetreden	29 december 2022
President	Isaac Herzog
Voorganger	Yair Lapid
9e premier van Israël - kabinet-Netanyahu V
Aangetreden	17 mei 2020
Einde termijn	13 juni 2021
President	Reuven Rivlin; Isaac Herzog
Voorganger	Benjamin Netanyahu
Opvolger	Naftali Bennett
9e premier van Israël - kabinet-Netanyahu IV
Aangetreden	14 mei 2015
Einde termijn	17 mei 2020
President	Reuven Rivlin
Voorganger	Benjamin Netanyahu
Opvolger	Benjamin Netanyahu
9e premier van Israël - kabinet-Netanyahu III
Aangetreden	18 maart 2013
Einde termijn	14 mei 2015
President	Shimon Peres (tot juli 2014) Reuven Rivlin (sinds juli 2014)
Voorganger	Benjamin Netanyahu
Opvolger	Benjamin Netanyahu
9e premier van Israël - kabinet-Netanyahu II
Aangetreden	31 maart 2009
Einde termijn	18 maart 2013
President	Shimon Peres
Voorganger	Ehud Olmert
Opvolger	Benjamin Netanyahu
9e premier van Israël - kabinet-Netanyahu I
Aangetreden	18 juni 1996
Einde termijn	17 mei 1999
President	Ezer Weizman
Voorganger	Shimon Peres
Opvolger	Ehud Barak
Portaal    Politiek

Benjamin (Bibi) Netanyahu^[1] (Hebreeuws: בנימין נתניהו) (Tel Aviv, 21 oktober 1949) is een Israëlisch politicus. Hij is sinds 29 december 2022 premier van Israël en was dat al eerder in 1996-1999 en 2009-2021. Hij is de eerste premier die geboren is in Israël na de Onafhankelijkheidsverklaring van 14 mei 1948. Netanyahu is op economisch vlak neoliberaal en staat bekend als uitgesproken rechts en als tegenstander van een Palestijnse staat.^[2]

Sinds 1988 is Netanyahu als politicus actief. Daarvoor diende hij bij een speciale eenheid van het leger en was vervolgens consultant en ambassadeur. Als afgestudeerd politicoloog heeft hij diverse boeken over terrorismebestrijding op zijn naam staan. Voordat hij in 1988 toetrad tot de Knesset, het parlement van Israël, was hij de Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties. Hij maakte na zijn entree in het parlement snel carrière binnen de conservatief-liberale partij Likoed en werd in 1993 voor het eerst partijleider.

Drie jaar later boekte hij zijn eerste verkiezingszege, een nipte overwinning op Shimon Peres. Het leidde tot Netanyahu's eerste regering waarin behalve zijn eigen partij ook ultraorthodoxe en modern-orthodoxe partijen zitting hadden, evenals een kleine afscheiding van de Arbeidspartij en een partij die later in Likoed opging. Toen Netanyahu in 1999 een grote verkiezingsnederlaag leed, leek zijn politieke carrière even voorbij. Toch keerde hij al snel weer terug op het politieke toneel, en in 2005 werd hij opnieuw leider van Likoed, nadat zijn opvolger Ariel Sharon vertrok.

Van 2009 tot 2021 was Netanyahu onafgebroken premier van Israël. Daarbij gaf hij steeds leiding aan wisselende coalities. In 2009 werd Likoed bij de verkiezingen niet de grootste partij, maar kreeg Netanyahu na forse zetelwinst wel de formatieopdracht. Hij wist een coalitie te smeden waaraan Likoed, Yisrael Beiteinu, de Arbeidspartij, Shas en Het Joodse Huis deelnamen, een mengvorm van linkse en hoofdzakelijk (religieus-)rechtse partijen. Van 2013 tot 2015 leidde hij een centrumrechtse coalitie bestaande uit Likoed, Yisrael Beiteinu (die vormde bij de parlementsverkiezingen van januari 2013 één lijst met Likoed), Yesh Atid, Het Joodse Huis en Hatnuah. In 2015 vormde hij een rechts-religieuze coalitie bestaande uit Likoed, Kulanu, Het Joodse Huis, Shas en Verenigd Thora-Jodendom. Na de verkiezingen in 2020 bracht Netanyahu een regering samen door de handen ineen te slaan met zijn rivaal Benny Gantz. Deze coalitie kwam eind 2020 ten val, waarna nieuwe verkiezingen volgden in het voorjaar van 2021. Het lukte hem niet een regering te vormen en zo kwam in juni van dat jaar een eind aan Israëls langste premierschap tot dan toe. Maar een jaar later kwam hij terug: op 29 december 2022 werd het 6e kabinet-Netanyahu in de Knesset beëdigd. Het steunt op de partijen Likoed, Shas, Verenigd Thora-Jodendom, Religieus-Zionistische Partij, Otsma Jehudit en Noam.^[3]

Gelijktijdig met zijn premierschap bekleedde Netanyahu ook tal van ministerposten. Zo was hij minister van Diplomatieke en Diasporazaken, minister van Buitenlandse Zaken, Communicatie, Volksgezondheid (tot september 2015), Regionale Samenwerking (tot december 2016), Economie en Industrie (waarnemend, tot augustus 2016), Binnenlandse Zaken (waarnemend, tot januari 2016), en vanaf 14 november 2018 ook minister van Defensie.

1. ↑ De lijst van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands spelt zijn naam als Binjamin Netanjahoe. Gearchiveerd op 7 april 2023.
2. ↑ Gaza-actie paste in electorale tactiek - NRC Handelsblad. Gearchiveerd op 9 april 2023.
3. ↑ ANP, Ultrarechts kabinet onder Netanyahu in Israël geïnstalleerd. www.mns.com (29 december 2022). Gearchiveerd op 29 december 2022. Geraadpleegd op 29 december 2022.