| Verkaveling |
|---|
 |
| Typen verkaveling |
| Blokverkaveling |
| Esverkaveling |
| Gewannflur |
| Miedenverkaveling |
| Rationele verkaveling |
| Strokenverkaveling |
| Processen |
| Ruilverkaveling |
| Schaalvergroting |
| Versnippering |
Blokverkaveling (uit het Duits: Blockflur) is een begrip uit de historische geografie, de agrarische geschiedenis en de stedenbouw ter aanduiding van een bepaald type perceelsvorm.
Dit verkavelingstype kent twee subtypen:
- onregelmatige blokverkaveling. De onregelmatige vorm van de blokken ontstaat doordat men voor de begrenzing van de percelen natuurlijke scheidingen zoals kreken of moerassige laagten heeft gebruikt. De begrenzing van de kavels is daarom deels kronkelig van aard.
- regelmatige blokverkaveling. De basis hiervoor zijn kunstmatige scheidingen, waardoor grote regelmatig landblokken tot stand komen. De vorm van de kavels varieert van min of meer vierkant tot rechthoekig of trapeziumvormig.
In het Fries-Groningse zeekleigebied liggen streken met regelmatige en onregelmatige blokverkaveling vaak dicht bij elkaar. Dit werd veroorzaakt door de specifieke opbouw van het landschap bij de occupatie van het gebied tijdens de vroegste bewoningsperiode. De gebieden werden ontgonnen vanaf de oeverwallen. De wat lager gelegen wei- en hooilanden werden aanvankelijk (tot ongeveer de 11e eeuw) gemeenschappelijk geëxploiteerd. Afgrenzen van kavels was bovendien niet zinvol, omdat deze landerijen nog regelmatig onder water kwamen te staan. Geleidelijk aan maakte het gemeenschappelijke gebruik plaats voor individuele exploitatie. Voor de kavelgrenzen greep men eerst terug op de aanwezige kreken en laagten. Later, toen steeds meer gronden bedijkt werden, werd de verkaveling rationeler en dus regelmatiger van patroon.
Behalve in het Fries-Groningse zeekleigebied wordt blokverkaveling ook aangetroffen in de Zeeuwse en Hollandse zeekleigebieden en in oostelijke delen van het Gelderse rivierengebied.