Byzantion (Oudgrieks: Βυζάντιον, Buzántion; Latijn: Byzantium; Turks: Bizans) was in de klassieke oudheid een polis, de hoofdstad van het antieke Thracië. Byzantion werd omstreeks 660 v.Chr. door Dorische Grieken uit Megara, Argos en Korinthe gesticht. Het werd aan de zuidwestelijke uitgang van de Bosporus aangelegd op een schiereiland tussen de Zee van Marmara, die toen Propontis werd genoemd, en de Gouden Hoorn, op de plaats van het huidige Istanbul. Het was dus eerst een Griekse kolonie.[1]
Constantijn de Grote bouwde de stad zo uit dat die als hoofdstad van het Romeinse Rijk, en vervolgens van het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk kon worden gebruikt. De stad kreeg in 330 n.Chr. de nieuwe naam Constantinopel. De naam van de stad tegenwoordig, van Istanbul, komt uit het begin van de 20e eeuw.