Ciclosporine

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Ciclosporine
Chemische structuur
Farmaceutische gegevens
Beschikbaarheid (F)	Variabel
Metabolisatie	Hepatisch
Halveringstijd (t1/2)	Variabel (circa 24 uur)
Uitscheiding	Biliair
Gebruik
Geneesmiddelengroep	Immunomodulatoren en immunosuppressiva
Subklasse	Immunosuppressiva
Merknamen	Neoral Sandimmun, Neoral Sandimmun, Sandimmun
Indicaties	Auto-immuunziekten Reumatoïde artritis Nefrotisch syndroom Chronische glomerulonefritis Orgaantransplantatie
Voorschrift/recept	Vereist
Toediening	Oraal, IV
Dosering	10, 25, 50 en 100mg, 100 mg/ml en 250 mg/5 ml
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat.	C (VS), C (Aus)
Databanken
CAS-nummer	59865-13-3
ATC-code	L04AA01
PubChem	2909
DrugBank	BTD00003
Chemische gegevens
Molecuulformule	C62H111N11O12
IUPAC-naam	30-ethyl-33-(1-hydroxy-2-methylhex-4-enyl)-1,4,7,10,12,15,19,25,28-nonamethyl-6,9,18,24-tetrakis(2-methylpropyl)-3,21-di(propan-2-yl)-1,4,7,10,13,16,19,22,25,28,31-undecazacyclotritriacontaan-2,5,8,11,14,17,20,23,26,29,32-undecanon
Molmassa	1202,61 g/mol
Portaal    Geneeskunde

Ciclosporine^[1] is een geneesmiddel om afstotingsverschijnselen te onderdrukken na een orgaantransplantatie of stamceltransplantatie. Ook wordt het middel soms toegepast bij ernstige vormen van psoriasis. Het wordt gewonnen uit de ascomyceten Tolypocladium inflatum (W. Gams) en Cylindrocarpon lucidum.

Ciclosporine is een middel dat voortkomt uit de transplantatiegeneeskunde. Het onderdrukt de afstotingsreacties van getransplanteerde organen. Inmiddels wordt het ook met succes gebruikt bij aandoeningen waarbij T-cellen een oorzakelijke rol spelen (voor onder andere psoriasis en constitutioneel eczeem). Ciclosporine is onder andere in de handel onder de merknamen Sandimmune en Neoral. Omdat het middel nogal ernstige bijwerkingen kent moeten de patiënten voortdurend goed gecontroleerd worden. Met name bij langer gebruik neemt het risico toe. Omdat het middel niet geneest, maar een symptoom bestrijdt, moet het blijvend gebruikt worden. Voor levensbedreigende situaties, zoals het handhaven van getransplanteerde organen, is het onontbeerlijk. Chemisch gezien is het een macrocyclische verbinding.

In de diergeneeskunde is de actieve stof onder de merknaam "Optimmune Canis" in gebruik ter behandeling van hoornvliesontstekingen en droge ogen. Ook is ciclosporine in de diergeneeskunde geregistreerd ter behandeling van atopische dermatitis onder de merknaam "Atopica".

De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.

1. ↑ Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.