Consensusdemocratie

Deel van een serie artikelen over
Kiesstelsel & regering
Een Nederlands stembiljet met rood stempotlood
Een Nederlands stembiljet met rood stempotlood
Kiessysteem

Evenredige vertegenwoordiging · Meerderheidsstelsel · Gemengd kiesstelsel

Verkiezing

Stembiljet · Kandidatenlijst · Open lijst · Gesloten lijst · Hybride lijst · Gerangschikt stemmen

Zetelverdeling

Grootste-gemiddeldenmethode · Grootste-overschottenmethode · Nationaal kiesdistrict · Kiesdrempel · Kiesdeler · Restzetel

Districtenstelsel

Kieskring · Enkelvoudig kiesdistrict · Meervoudig kiesdistrict · Districtszetel · Vereffeningszetels · Dubbelevenredigheid · Federale kieskring

Regering

Stembusakkoord · Cordon Sanitaire · Regeringsformatie · Regeringscoalitie · Meerderheidskabinet · Minderheidsregering

Politieke cultuur

Centrumpolitiek · Consensusdemocratie · Blokpolitiek · Penduledemocratie · Versplintering · Polarisatie · Tangdemocratie

Meting en evaluatie

Democratie-index van The Economist · Democratie-index van V-Dem · Gallagher-index · Zetel-stemverhouding · Electorale hervorming

Portaal  Portaalicoon   Politiek

Consensusdemocratie is een bestuursmodel en politieke cultuur waarin meerdere politieke partijen en maatschappelijke groepen invloed hebben op het besluitvormingsproces, met als doel tot brede overeenstemming te komen en minderheden te beschermen. Het model is gebaseerd op machtsspreiding, samenwerking en inclusie, en staat tegenover het model van conflictdemocratie dat gangbaar is in landen met meerderheidsstelsels, waarin de winnende partij doorgaans de beslissende zeggenschap heeft zonder noodzaak tot compromis.[1][2]

In landen met centrumpolitiek wordt de consensus in het midden gezocht met uitsluiting van partijen daarbuiten als gevolg. In landen met blokpolitiek is er sprake van een dubbele consensusvorming: het rode en het blauw blok strijden beide om de verkiezingswinst.

Consensusdemocratieën komen vaak voor in landen met een parlementair systeem, evenredige vertegenwoordiging en representatieve democratie. Hier zijn coalitievorming en onderhandelingen essentieel voor stabiel bestuur. Overleg tussen overheid, werkgevers, vakbonden en maatschappelijke organisaties is hier bovendien gangbaar om breed gedragen beleid te realiseren. Veel genoemde voorbeelden van consensusdemocratieën zijn Nederland, met zijn poldermodel, België en Zwitserland.[3][2] Landen die bekend staan om hun voorkeur voor het vermijden van confrontatie en het streven naar het vinden van gemeenschappelijke grond.

  1. (en) Williams, Brian D., How Consensual Are Consensus Democracies? A Reconsideration of the Consensus/Majoritarian Dichotomy and a Comparison of Legislative Roll-Call Vote Consensus Levels from Sixteen Countries. University of California at Riverside (2010). Geraadpleegd op 11 oktober 2024.
  2. a b (en) Lijphart, Arend (11 september 2012). Chapter 3. The Consensus Model of Democracy. Yale University Press, 30–45. ISBN 978-0-300-18912-4.
  3. Hendriks, Frank (8 april 2010). 4 Consensus Democracy: Pacification and Accommodation. Oxford University Press, p. 0. ISBN 978-0-19-957278-6.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by razib.in