Streek in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente |  Midden-Groningen
| ||
| Coördinaten | 53° 16′ NB, 6° 45′ OL | ||
| |||
De Hammen, vroeger ook Hoog Hammen, is een buurtschap in de gemeente Midden-Groningen in de Nederlandse provincie Groningen. Het bestaat uit de boerderij 'Hooghammen' (Graauwedijk 1) en het gebied ten zuidoosten ervan. Het behoorde vanouds tot het kerspel Schildwolde, maar wordt tegenwoordig tot Overschild gerekend.
De nederzetting bestaat uit zeven huiswierden op de oeverwallen van de voormalige Slochter Ae (de huidige Luddeweersterweg), waarvan Hooghammen de belangrijkste is. Zes daarvan lagen in het voormalige kerspel Slochteren.
De eerste vermelding van de buurtschap stamt uit de zijlvestboeken van Slochteren uit de eerste helft van de vijftiende eeuw, toen werd gesproken over IJkama ham ... bij den dijck en inde Ham bij IJckinge heem, waar een zekere Snelger IJckinga woonde. Ham betekent hier 'omheind of omsloten (door sloten omringd) land'.[1] Het hele gebied werd kennelijk naar deze boerderij Ickingeburen genoemd.
Het toponiem ham komt ook elders in deze omgeving voor. Het kloostervoorwerk te Hoeksmeer werd uppa Ham genoemd. Vanaf De Hammen loopt de Hamweg ((nu Luddeweersterweg) naar Lageland. Het einde van de Hamweg heette vroeger Uitham. Ook Kolham werd wel als De Ham betiteld.
Boerderij 'De Hammen' (Luddeweersterweg 8) viel officieel onder Luddeweer (kerspel Woltersum) en maakte geen deel uit van de buurtschap De Hammen. Het voorhuis van boerderij werd gebouwd in 1873. Bij de boerderij ligt sinds 2006 een minicamping.
- ↑ Vgl. K. Heidema, 'Plaatsnamen en hun betekenis in de Woldstreek', in: Het Wold: een tijdschrift over de geschiedenis van de dorpen Slochteren, Schildwolde, Overschild, Luddeweer, Woudbloem, Froombosch en Kolham, nr. 2, november 2002, p. 18. Ham betekent in dit verband niet 'uithoek', zoals Heidema veronderstelt.