Derogatie is een term uit het recht om de buitenwerkingstelling van een rechtsnorm te beschrijven. Derogatie wordt enerzijds gebruikt om wettelijke bepalingen af te schaffen (soms ook abrogatie genoemd) en anderzijds in geval van conflicterende rechtsregels te bepalen welke rechtsregel prevaleert (de eigenlijke derogatie). Voor beide vormen van derogatie kan men daarnaast onderscheid maken in formele en materiële derogatie.