Dieselolie

Dieselolie of gasolie, kortweg diesel, is een aardolieproduct dat gebruikt wordt als brandstof voor dieselmotoren. De brandstof, meestal gemaakt uit Oeralolie, is genoemd naar Rudolf Diesel, de uitvinder van de dieselmotor. Het UN-nummer is 1202. In de binnenvaart en enkele dialecten spreekt men in België van mazout.

Gasolie is onder te verdelen in laag- en hoogzwavelig. Dieselolie is de handelsnaam voor laagzwavelige gasolie. De termen laag en hoog verwijzen naar het aantal ppm zwavel. Het is ook mogelijk om uit steenkolen of aardgas steenkooldiesel te produceren via het Fischer-Tropschproces.

Dieselolie komt vanzelf tot ontbranding onder druk in aanwezigheid van zuurstof. Deze omstandigheden heersen in de verbrandingsruimte van dieselmotoren op het moment van inspuiting van de brandstof. De mate waarin de brandstof vatbaar is voor zelfontbranding onder genoemde omstandigheden, wordt aangeduid met het cetaangetal. Dit getal is een graadmeter voor de kwaliteit van de dieselbrandstof. Hoe lager het cetaangetal, hoe trager de zelfontbranding op gang komt. Als zelfontbranding uitblijft, is blijkbaar het cetaangetal te laag voor de gebruikte motor.

Het verschil met benzine is dat de brandstof door adiabatische compressie van het brandstof-luchtmengsel spontaan tot ontbranding komt, wat bij benzine juist een ongewenste eigenschap is (zie ook klopvastheid, octaangetal).

Net als bij benzine zijn er ook verschillende vormen van diesel, afhankelijk van onder andere het cetaangetal, de viscositeit en de herkomst. Gangbare diesel (onder andere voor het weg- en landbouwverkeer) is dieselolie met een cetaangetal van rond de 50. Een uitzondering hierop vormt biodiesel met een cetaangetal van 70 tot 100. Deze diesel is geheel of gedeeltelijk gemaakt van plantaardige olie of dierlijk vet.

In de scheepvaart wordt diesel met lager cetaangetal gebruikt. Omdat scheepsdiesels over het algemeen bij lagere toerentallen en hogere compressies werken, is de ontbrandingsvertraging, die bij een lager cetaangetal hoort, geen bezwaar. De kwaliteit van diesel wordt in de scheepvaart aangegeven met HFO (Heavy Fuel Oil) of MDO (Marine Diesel Oil). Vooral de dichtheid van deze brandstoffen heeft een invloed op de prijs.

Dieselmotoren worden gebruikt in de scheepvaart, treinen, wegtransport (vrachtwagens) en voor personenauto's. Ook graafmachines, shovels, aggregaten en tractoren zijn uitgerust met dieselmotoren.