De dodendans of danse macabre is een thema dat al eeuwenlang voorkomt in de westerse cultuur (met name de schilderkunst) en dat waarschijnlijk zijn oorsprong vond in Frankrijk. De dood was in de late Middeleeuwen sterk in het bewustzijn van de mensen aanwezig maar het danse-macabre-thema lijkt vrij plotseling te ontstaan en is waarschijnlijk ontstaan als gevolg van de zwarte dood. Deze voorstelling had vaak een didactisch doel, waarbij gewezen werd op het zinloze van onderscheidingen van sociale rang in het aangezicht van de dood, en mensen voorgehouden werd dat ze zich tijdens hun drukke wereldse bezigheden bewust dienden te blijven van de onvermijdelijkheid van de dood. Van oorsprong is de dodendans veertiende-eeuws. Het motief bereikte in beeldende kunst en literatuur een hoogtepunt in de vijftiende eeuw.