De douane is een overheidsdienst belast met de inning van de rechten bij invoer (invoerrechten, btw bij invoer, anti-dumpingsrechten en de handhaving van de douanewetgeving in een land). Te denken valt hierbij aan het bestrijden van smokkel.
De taken en bevoegdheden van een douanedienst zijn verschillend per land. In sommige landen heeft de douane ook de grensbewaking tot taak of heeft de douane politiebevoegdheden. In andere landen is het een gespecialiseerd onderdeel van de belastingdienst en houdt zij zich enkel bezig met economische delicten en het innen van verschuldigde rechten, accijnzen en belastingen.
Voor de algemene situatie binnen het Douanegebied van de Unie en de Europese Vrijhandelsassociatie, zie het artikel douanetoezicht.