Duomo di Modena

Duomo di Modena
Werelderfgoed cultuur
De Duomo di Modena
Land	Italië
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	i, ii, iii, vi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	827
Inschrijving	1997 (21e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Cattedrale Metropolitana di Santa Maria Assunta e San Geminiano
Land	Italië
Regio	Emilia-Romagna
Plaats	Modena
Denominatie	Rooms-Katholieke Kerk
Gewijd aan	Maria-Tenhemelopneming Sint Geminianus
Coördinaten	44° 39′ NB, 10° 56′ OL
Gebouwd in	1099 - 1184
Architectuur
Architect(en)	Lanfranco
Stijlperiode	vroegromaans
Kerkprovincie
Bisdom	Aartsbisdom Modena-Nonantola
Detailkaart
Officiële website
Portaal    Christendom

De Duomo di Modena (voluit in het Italiaans: Cattedrale Metropolitana di Santa Maria Assunta e San Geminiano) is de naam waarmee de kathedraal van het Italiaanse Modena veelal wordt aangeduid. Modena is een Noord-Italiaanse provinciehoofdstad van de gelijknamige provincie gelegen in de regio Emilia-Romagna. De kathedraal is opgedragen aan de Maria-Tenhemelopneming en aan Sint Geminianus (San Gimignano), de 4e-eeuwse bisschop van Modena, beschermheilige van de stad en onder meer ook van het stadje San Gimignano, wiens stoffelijke resten in de kathedraal rusten. De kathedraal is sinds de inwijding in 1184 de zetelkerk van eerst het bisdom Modena, later het aartsbisdom Modena en sinds 1986 het aartsbisdom Modena-Nonantola. Aartsbisschop is sinds 2015 metropoliet Erio Castellucci.

De 12e-eeuwse vroegromaanse kathedraal werden gebouwd naar plannen van en initieel onder supervisie van architect Lanfranco en beeldhouwer Wiligelmo. De kerk, de piazza en de toren (de Ghirlandina) getuigen ook van de macht en rijkdom van de Canossa-dynastie die de werken financierde. De bouwwerken begonnen in 1099, ter vervanging van een vroegchristelijke basiliek. De herbouw van de kathedraal van Modena in 1099 is karakteristiek in de middeleeuwse geschiedenis door het hergebruik van oude overblijfselen, bouwmaterialen van een ouder gebouw, gebruikelijk voordat massaal steengroeven werden heropend in de 12e en 13e eeuw. Maar ook opvallend is dat deze kathedraal een van de eerste gebouwen, en zeker het belangrijkste was, waar de samenwerking tussen een architect (Lanfranco) en een beeldhouwer (Wiligelmo) gedocumenteerd is door expliciete inscripties, gevonden in het gebouw, die de rol van beide kunstenaars erkenden en benadrukten. De kerk is daarin ook een voorbeeld van een nieuwe dialectische relatie tussen architectuur en beeldhouwkunst gecreëerd in de romaanse kunst.

Doorheen de eeuwen is het complex van kathedraal, toren en gebouwen relatief intact gebleven met een traditionele positie van het kerkgebouw aan de Piazza Grande. Kleine wijzigingen zijn onder meer de vervanging van acht originele metopen van het dak door kopieën en de plaatsing van de originelen in een museum. Het bouwwerk kent aardbevingsrisico's als gevolg van een breuklijn die zich oost-west uitstrekt naar het zuiden van de rivier de Po. Na de aardbeving van 1996 werd een restauratie-interventie uitgevoerd op het complex. Mee hierdoor veroorzaakte de aardbeving in Noord-Italië, de volgende seismische gebeurtenis die plaatsvond in de regio Emilia in mei 2012, geen significante schade aan de bouwwerken, alleen kleine scheuren in de kathedraal.

Het complex werd als geheel van "kathedraal, Torre Civica en Piazza Grande te Modena" tijdens de 21e sessie van de UNESCO Commissie voor het Werelderfgoed, die zetelde te Napels begin december 1997, erkend als cultureel werelderfgoed en toegevoegd aan de werelderfgoedlijst.