Egils saga

Egils saga
Egill Skallagrimson in een 17e-eeuws manuscript van Egils saga
Auteur(s)	Snorri Sturluson (toegeschreven)
Land	IJsland
Oorspronkelijke taal	Oudnoors
Onderwerp	Egill Skallagrímsson, Vikingen, Scandinavische mythologie
Genre	saga
Oorspronkelijk uitgegeven	tussen 1220 en 1240
Portaal    Literatuur Middeleeuwen

Egils saga is een IJslandse saga die voornamelijk gebaseerd is rond het leven van de 10e-eeuwse boer, Viking, krijger en dichter Egill Skallagrímsson. De saga is waarschijnlijk ergens tussen 1220 en 1240 door Snorri Sturluson (1179-1241) geschreven. De saga is een van de belangrijkste IJslandse saga’s en geeft en duidelijk beeld van de Vikingen rond die tijd.

Het verhaal in de saga speelt zich over geruime tijd af. Het begint rond het jaar 850 in Noorwegen met het leven van Egills grootvader Úlfr, die ook wel Kveldúlfr ("Avondwolf") werd genoemd, en zijn twee zonen, Þórólfr, een groot krijger die nauwe banden met Harald Fijnhaar had, en Egills vader Skalla-Grímr Kveldúlfsson. Volgens de genealogie aan het begin van de saga stamt de familie van omstreden voorouders af waardoor de nakomelingen een heetgebakerd temperament hebben. Na de dood van Þórólfr, veroorzaakt door een buiten zijn schuld verbroken relatie met koning Harald, zijn Skalla-Grímr en zijn vader Kveldúlfr gedwongen om Noorwegen te ontvluchten, en reizen af naar IJsland. Skalla-Grímr vestigt zich bij Borg, vlak bij het huidige Borgarnes in Zuidwest IJsland, waar zijn zonen Egill en Þórólfr (naar zijn oom vernoemd) opgroeien.

Het verhaal vervolgt met de jeugd van Egill, en geeft daarbij reeds een voorschot op de problematiek die Egill te wachten staat. Het in beginsel vreedzame leven van de familie komt in gevaar door het temperamentvolle en onhandelbare karakter van Egill. Zo doodt hij bijvoorbeeld al op zesjarige leeftijd een ander -om een futiliteit- met een bijl. De saga volgt met Egills reizen naar Scandinavië en Engeland, zijn gevechten, plundertochten, vriendschappen, de moeizame relatie met zijn broer. Egill wordt tot op hoge leeftijd gevolgd, tot aan zijn dood. Het verhaal gaat verder met het wel en wee van zijn zoon Þorsteinn (die zich onder meer tot christen liet dopen), zijn andere kinderen en hun nakomelingen. De saga eindigt omstreeks het jaar 1000 en omvat derhalve meerdere generaties.

De saga volgt Egill tijdens zijn gehele leven, die veelal in het teken van gevechtshandelingen, al dan niet door hem zelf uitgelokt, staan. Op een bepaald moment legt Egill in gevangenschap zijn leven in de handen van de Engelse koning Erik Bloedbijl, en draagt daarbij een groot gedicht op. De koning, ontroerd door dat gedicht, spaart Egills leven. Door dit gedicht, maar ook door vele andere die hij op meerdere plaatsen voordraagt, wordt Egill tot een van de grootste vroeghistorische IJslandse dichters gerekend. Vlak voordat Egill overlijdt gaat hij nog een keer de hoogvlakte bij Mosfellsbær op om daar een kist met zilver te verstoppen. Daarmee is de legende van silfur Egils ("Egills zilver") geboren.

In de IJslandse literatuur wordt Egils saga, samen met de Njáls saga, de Laxdæla saga en de saga van Grettir de Sterke tot de hoogtepunten gerekend.

Ergens in de saga wordt een Vikingtocht van Egill en zijn maat Arinbjörn in het Nederlandse kustgebied beschreven: "Eens voeren ze een rivier op waar het vanwege ondiepten moeilijk was om te landen. Op het land waren grote vlakten en dichtbij waren bossen; de velden waren nat omdat het veel geregend had. Daar gingen ze aan land en kwamen bij een dorp waar veel boeren woonden. Iedereen die kon vluchtte weg. Het land was effen en de vlakten waren groot; over grote afstanden waren sloten gegraven en daarin stond water. Op sommige plaatsen waren grote balken over de sloten gelegd. Waar men moest passeren, waren houten bruggen." Na wat schermutselingen kwam Egill alleen te staan. De Friezen hadden bruggen over sloten weggenomen, maar het lukte hem langs de bosrand naar het schip terug te komen.