De EU-douane-unie of Europese douane-unie (Engels: European Union Customs Union, afgekort als EUCU) werd opgericht in 1968, destijds als onderdeel van de Europese Economische Gemeenschap (EEG). De belangrijkste doelen van deze unie zijn het vergemakkelijken van het zakendoen voor Europese bedrijven, het heffen van douanerechten op goederen geïmporteerd van buiten de EU en het beschermen van de burgers, dieren en het milieu binnen de EU.[1]
Binnen de EUCU gelden geen douanerechten. Ook worden er overal binnen de EUCU dezelfde invoerrechten geheven op producten die worden geïmporteerd van buiten de douane-unie.
De EU-douane-unie bestaat uit alle EU-lidstaten en Monaco. Verder zijn er douanebetrekkingen met Andorra, San Marino en Turkije.[2][3] Het Verenigd Koninkrijk (inclusief de overzeese gebieden Akrotiri en Dhekelia, het eiland Man en de Kanaaleilanden Guernsey en Jersey), dat sinds 1 februari 2020 geen deel meer uitmaakt van de EU viel op 31 december 2020 ook uit de douane-unie.