Extremisme

Extremisme is een vorm van radicalisme met een tot het uiterste doorgetrokken ideologie waarbij de bereidheid tot het sluiten van compromissen ontbreekt.

Extremisme komt voor bij politieke en religieuze ideologieën. Waar radicalisme zich kenmerkt door ver van het centrum van de maatschappij te staan en de status quo af te wijzen, kenmerkt extremisme zich door systematische pogingen om die ideologie tot in de uiterste consequenties in alle delen van de samenleving door te voeren.^[1] In tegenstelling tot activisme, worden er bij extremisme doelen of middelen nagestreefd en ingezet die buiten de wettelijke kaders vallen, waaronder soms geweld, en zijn daarmee vaak on- of zelfs anti-democratisch. Daardoor vormen ze een gevaar voor de democratische rechtsorde.^[2]

Extremisme kan zover gaan dat gepoogd wordt een politieke of sociale verandering te veroorzaken. Als daarbij grens- en wet-overschrijdende of anti-democratische doelen worden gebruikt om angst aan te jagen met grof geweld, dan is er sprake van terrorisme. De term extremisme wordt vrijwel nooit gebruikt door groepen om zichzelf mee aan de duiden.

Het aanhangen van een extremistische ideologie kan voortkomen uit psychische nood, waarbij de relatief simplistische, zwart-wit-perceptie van de sociale wereld de extremisten overmoedig maakt in hun oordeel en minder tolerant ten opzichte van verschillende groepen en opinies dan gematigde politici.^[3]

1. ↑ Lucardie, A.P.M. (2007): 'Rechts-extremisme, populisme of democratisch patriottisme? Opmerkingen over de politieke plaatsbepaling van de Partij voor de Vrijheid en Trots op Nederland' in Jaarboek Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen 2007, Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, p. 176-190
2. ↑ AIVD
3. ↑ Prooijen, J.W. van; Krouwel, A.P.M. (2019): 'Psychological Features of Extreme Political Ideologies' in Current Directions in Psychological Science, Volume 28, Issue 2, p. 159-163. Gearchiveerd op 29 oktober 2022.