Buurtschap in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente | Oldambt | ||
| Coördinaten | 53° 13′ NB, 7° 8′ OL | ||
| |||
Finsterwolderhamrik, in de 19e eeuw ook wel Achterhamrik genoemd, is een buurtschap onder Finsterwolde in de gemeente Oldambt in de Nederlandse provincie Groningen. Het ligt ten noordoosten van Finsterwolde tussen Ganzedijk en Kostverloren, bij havens van Beersterzijl en Bellingwolderzijl (nu Hongerige Wolf).
De buurt kenmerkt zich door een aantal grote boerderijen, waarvan de meeste uit de tijd rond 1900 dateren. De laaggelegen landerijen in Finsterwolderhamrik waren aanvankelijk erg versplinterd en in gebruik bij boeren uit Finsterwolde en de omliggende polders, dan wel bij kleine boerenbedrijven langs de Egyptische Dijk. Pas in de 19e eeuw werden enkele grotere boerderijen langs de weg door Finsterwolderhamrik gebouwd. De bewoning langs de Egyptische Dijk werd na 1900 gesloopt.
De aanduiding hamrik verwijst naar de weidegronden en hooilanden in het buitengebied van het dorp Finsterwolde. Finsterwolderhamrik is ontstaan langs een voormalige dijk die de landerijen van de verdwenen kerkdorpen Oost-Finsterwolde en Megenham alsmede de buurtschappen Veenhuizen en Torpsen beschermde. Na de aanleg van een zomerdijk na 1571 (de Egyptische Dijk) werd dit een binnendijk. Veel stelden die dijken aanvankelijk niet voor; de eerste zeedijk was niet hoger dan ruim 2 m. De landerijen mochten alleen als hooiland worden gebruikt.
Het streekje wordt in 1662 omschreven als ‘t Loechster Hamrick van Finsterwolt. Dit ter onderscheiding van de zuidelijke buurtschap Veenhuizen, dat bestond uit een handvol boerderijen op het hoogveen langs de Veenhuisterweg. De voorzetting van deze weg (met een doorsteek via de huidige Eggelaan naar Nieuw-Beerta) heette Nutlaan. De weg door Finsterwolderhamrik stond bekend als Loechster Hoeijwech (1652) of Loegsterweg (= 'dorpsweg'); ook komen de namen Karspelweg, Nutweg, Modderlandseweg en Hammerikerweg voor.
De landerijen in het oosten van Finsterwolderhamrik werden vanouds Torpsen genoemd; de naam verwijst naar een verdronken middeleeuwse buurtschap. Een van de boerderijen in Finsterwolderhamrik heette de Kiewieterij (1846); de naam is mogelijk afgeleid van Zuid-Nederlands kaveet of kavietse, waarmee een 'bouwvallig huis' of een 'herberg' wordt bedoeld.[1] Het buurtje Kostverloren is rond 1900 ontstaan.
In tegenstelling tot Noordbroeksterhamrik is Finsterwolderhamrik geen zelfstandig kerspel geworden, al hebben de bewoners van Veenhuizen rond 1770 wel om die status verzocht. Door het verdwijnen van het hoogveen kwam dit gebied steeds lager te liggen. UIteindelijk verschoof het zwaartepunt van de bebouwing naar het noorden.
- ↑ Etymologiebank, trefwoord: kavete. De naam komt met deze betekenis ook elders in Noord-Nederland voor. Piet van der Lende, De veldnaemen van Stellingwarf, dl. 5, Oldeberkoop 2003, p. 47.