Franz Schreker

Franz Schreker (Monaco, 23 maart 1878 – Berlijn, 21 maart 1934) was een Oostenrijks componist.

Schreker voelde zich van nature aangetrokken tot dramatische muziek. Zoals de grote Schreker-kenner Christopher Hailey aangeeft in zijn biografie over Schreker, gaat alles bij de componist over zelfontdekking. Het volmaaktste voorbeeld hiervan is de opera Der ferne Klang: Arnold Schönberg citeert eruit in zijn Harmonieleer, en de opera had grote invloed op de jonge Alban Berg die er, in die tijd geldend als ultieme vorm van respect, de pianoreductie van maakte.
Dat het Duitse politieke klimaat van de jaren dertig slecht was voor componisten als Schreker, Alexander von Zemlinsky of Erich Korngold is vanzelfsprekend. Hun viel de twijfelachtige eer te beurt aanwezig te zijn op de beruchte tentoonstelling Entartete Kunst, een poging van het naziregime om het ‘Joodse element’ in de kunst als ontaard en fundamenteel on-Duits te brandmerken (ironisch genoeg kende deze tentoonstelling een dusdanig succes en toeloop van bezoekers dat ze vroegtijdig werd stopgezet). Zo werd Schreker verweten dat “er geen seksuele afwijking was die hij niet op muziek heeft gezet”. Zijn werk had bovendien te lijden van naoorlogse onverschilligheid: de kritiek die de nationaalsocialisten hadden verspreid bleek algemeen te worden overgenomen door de toen toonaangevende musicologen. De Mahler-revival van de jaren zestig en het daaropvolgende eerherstel van Schreker, Zemlinsky, Berg en alle andere vergeten meesters brachten een kentering teweeg.