Gashouder

Een gashouder is een grote voorraadtank voor (licht)gas dat in een gasfabriek uit steenkool werd gewonnen en voor industrieel of huishoudelijk gebruik tijdelijk werd opgeslagen.

In de eerste helft van de twintigste eeuw was het een gangbaar bouwwerk. Gashouders waren doorgaans cilindervormig, soms bolvormig, en waren gemaakt van ijzer. In Nederland waren grote gashouders te vinden bij Amsterdam (Westergasfabriek; nog aanwezig), Eindhoven en Hoogovens te IJmuiden. Sommige gashouders bestonden uit een aantal delen die telescopisch konden bewegen, waardoor het volume van de gashouder aangepast kon worden. De meeste gashouders zijn gesloopt na de introductie van aardgas. De enige nog complete gashouder in Nederland staat in Dedemsvaart. Deze gashouder is een rijksmonument. In 2010 is de gashouder in Dedemsvaart omgebouwd tot een klein theater, waar regelmatig culturele evenementen gehouden worden.

Soms krijgen gashouders een nieuwe functie. Zo is in Naaldwijk sinds 2008 een architectenbureau gevestigd in een voormalige gashouder. De gashouder in Amsterdam wordt als onderdeel van een culturele broedplaats veel gebruikt door Awakenings en haar technofeesten. De bakermat van Awakenings ligt in de gashouder.