Back وزغيات Arabic وزغيات ARZ Gekkota AST Gekkonkimilər Azerbaijani Геконообразни Bulgarian Geckoartige German Gekkota English Gekkota Spanish Gekolised Estonian Gekkota Basque
| Gekko's Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt[1] — heden | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| De kogelvingergekko Sphaerodactylus sabanus komt voor op het eiland Saba dat behoort tot de Nederlandse Antillen. | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Infraorde | |||||||||||
| Gekkota Cuvier, 1817 | |||||||||||
| Families | |||||||||||
| |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Gekko's op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
Gekko's of gekko-achtigen (Gekkota) zijn een groep van reptielen die behoren tot de hagedissen. De naam gekko is afgeleid van de klikkende tot gillende geluiden die veel soorten vooral in de paartijd maken.
Gekko's vormen een van de grootste groepen van gewervelde dieren en worden vertegenwoordigd door ongeveer 2100 soorten in meer dan 120 geslachten.[2] Gekko's komen in alle warme streken van de wereld voor in uiteenlopende habitats; van dichtbegroeide bossen (bladstaartgekko's) tot in woestijnachtige gebieden (dikvingergekko's). Gekko's kunnen niet overleven in gematigde streken zoals België en Nederland, maar in zuidelijk Europa zijn enkele soorten zeer algemeen.
Gekko's vertonen een enorme variatie aan vormen, kleuren en afmetingen. De meeste gekko's hebben onopvallende kleuren en zijn goed gecamoufleerd. Bij enkele soorten draagt ook de vorm van het lichaam bij aan de camouflage. Voorbeelden zijn de bladstaartgekko's uit Madagaskar. De lichaamslengte, inclusief staart, varieert van iets meer dan een centimeter tot 40 centimeter. De voor zover bekend langste gekko's waren ruim 60 cm, maar deze soorten zijn waarschijnlijk uitgestorven.
Vrijwel alle soorten zijn eierleggend, slechts enkele soorten zijn eierlevendbarend. De eierleggende soorten produceren in de regel slechts één of twee eieren per legsel, waar andere hagedissen vaak meer eieren leggen. Gekko's leven van insecten en worden in de landen waar ze van nature voorkomen daarom beschouwd als nuttig. Gekko's worden soms ook gebruikt in voedsel of medicijnen.
De indeling van de verschillende groepen van gekko's is van het begin af aan sterk aan verandering onderhevig geweest, voornamelijk doordat het zo'n grote groep is. Aanvankelijk werden alle soorten tot een enkele familie gerekend. Later werden er meer aparte onderfamilies benoemd en is de indeling nog eens ingrijpend aangepast op basis van nieuwe inzichten, waarbij de verschillende soorten in aparte families zijn geplaatst.
- ↑ Arnold EN, Poinar G, A 100 million year old gecko with sophisticated adhesive toe pads, preserved in amber from Myanmar (abstract). Zootaxa (2008). Gearchiveerd op 7 november 2022. Geraadpleegd op August 12, 2009.
- ↑ Uetz, P. & Hallermann, J., The Reptile Database - Sauria