De Grensmaas is het deel van de Maas vanaf Maastricht en Smeermaas stroomafwaarts tot voorbij Kessenich en Wessem. De Grensmaas is niet bevaarbaar, is ongeveer 47 kilometer lang en vormt sinds 1839 de grens tussen België en Nederland, de provincies Belgisch en Nederlands Limburg.
Mede als gevolg van haar functie als landsgrens bleven de Maas en de Maasvallei een natuurrijk gebied: een gevarieerd landschap met een wirwar van oude rivierarmen, oeverwallen, stroomgeulen, grindbanken en aansluitend goed omlijnde woonkernen. Het Maasland heeft een eigen gezicht met ook enkele monumentale historische plaatsen. Als regenrivier - haar waterpeil is sterk afhankelijk van neerslag stroomopwaarts in de Ardennen en het noordoosten van Frankrijk - veroorzaakt de Grensmaas geregeld overstromingen. Het landschap langs de Grensmaas is - vooral in België - de voorbije decennia sterk gewijzigd als gevolg van grootschalige grindwinning, waardoor grote waterpartijen zijn ontstaan, de Maasplassen. Zowel in Nederland[1] als in België[2] staat de Grensmaas op de lijst van de Natura 2000-gebieden. In 2023 werd het Landschapspark Maasvallei er opgericht.