Hemtunnel

Hemtunnel
Gezicht op de Hemtunnel en het Noordzeekanaal vanaf het noorden. Het oude Hembrugtracé is links nog steeds te onderscheiden. September 2013
Algemene gegevens
Locatie	Zaanstad
Coördinaten	52° 25′ NB, 4° 48′ OL
Gaat onder	Noordzeekanaal
Lengte totaal	2400 m
Lengte gesloten deel	1550 m
Breedte	21,5 m
Aantal sporen	3
Beheerder	ProRail
Bouw
Bouwperiode	1977 - 1982
Opening	1983
Bouwkosten	ƒ 530 miljoen (€ 241 miljoen)
Gebruik
Spoorlijn	Spoorlijn Den Helder - Amsterdam
Verkeersintensiteit	140.800 treinen per jaar (2012), 385 treinen per dag
Portaal    Verkeer & Vervoer

De Hemtunnel is een spoortunnel onder het Noordzeekanaal en ligt in de spoorlijn Den Helder - Amsterdam, tussen de stations Amsterdam Sloterdijk en Zaandam. De tunnel werd in gebruik genomen in 1983 ter vervanging van de Hembrug. De tunnel werd gebouwd, omdat deze uit 1912 daterende draaibrug een steeds groter obstakel werd zowel voor het groeiende scheepvaartverkeer – wat vooral duidelijk werd na de aanvaring door de Choctaw II in 1974 – als voor het spoorwegverkeer.

Omdat niet al het goederenvervoer van en naar de Hoogovens te IJmuiden via de Velserspoortunnel kan, vanwege de steile hellingen, moet dit via Zaandam worden afgewikkeld. Daarom kreeg de Hemtunnel langere hellingen en een derde spoor om extra capaciteit voor het goederenverkeer te hebben.

Met de ingebruikname van de Hemtunnel werd de eerste fase van het nieuwe station Sloterdijk in gebruik genomen en ook Zaandam kreeg een nieuw station. Omdat de dienstregeling sterk verbeterd kon worden (snel- en stoptreinen hoefden bijvoorbeeld niet meer gekoppeld te rijden door de Hemtunnel), en omdat met de nieuwe dienstregeling oud materieel zoals Mat '46 werd vervangen door de Sprinter, en twee jaar later ook het eerste type Dubbeldeksmaterieel werd geïntroduceerd, was er sprake van een omwenteling qua dienstuitvoering.