Het zwarte schaap was een televisieprogramma dat in 1999, 2000, 2001, 2002 en in 2005 door de VARA werd uitgezonden en werd gepresenteerd door Inge Diepman. Het programma duurde ongeveer drie kwartier.
Het aantal afleveringen per seizoen was nogal wisselend omdat het niet altijd gemakkelijk was zwarte schapen (gasten) te vinden die ook wilden meewerken aan het programma. Ook kwam het voor dat gasten op het laatste moment hun medewerking alsnog introkken. Dit was ook de reden om na 2002 met het programma te stoppen. In 2005 werden alsnog vijf nieuwe afleveringen gemaakt.
Er stond steeds één gast centraal die, op welke wijze dan ook, in opspraak was geraakt en daardoor het zwarte schaap was. In de studio werd de gast eerst door Inge Diepman geïnterviewd, waarbij een aantal tv-fragmenten werd vertoond, waarna de gast zijn of haar kant van de zaak vertelde.
Achter een hek zaten voor- en tegenstanders van de persoon in kwestie (de witte schapen) welke om beurten in een zogenaamde "area" plaatsnamen en dan hun voors of tegens voor of tegen de gast uitspraken. Hierna confronteerde Inge Diepman haar gast met deze uitspraken en kreeg de gast de gelegenheid te reageren, waarbij het er soms hard aan toeging. Door het hek kon er geen direct fysiek contact zijn. In de uitzending van 25 mei 2002 spoot Emile Ratelband echter zijn opponent Piet Drenth nat met een supersoaker.
Spraakmakende gasten waren onder meer Hans Janmaat, Willem Oltmans (1999), Florrie Rost van Tonningen-Heubel, Theo van Gogh (2000), Pim Fortuyn (2001) en Gretta Duisenberg (2005).