Isolationisme is de politieke neiging van een volk of natie om zichzelf van de wereld buiten hen af te wenden. Het gebeurt meestal uit vrees in cultureel, militair of economisch oogpunt overheerst te raken, of zich juist van die als zodanig ingeschatte dreiging af te keren. Als middel om isolationisme vol te houden wordt gestreefd naar autarkie.
Niet altijd is isolationisme het einddoel, het kan ook de opmaat betekenen van een hegemonistisch streven.
Isolationisme is een nagestreefde politiek en moet daarom onderscheiden worden van een opgelegde geïsoleerde positie, zoals Rhodesië (het tegenwoordige Zimbabwe), Zuid-Afrika, Cuba, Libië en Iran lange tijd als gevolg van economische sancties ondervonden hebben (en Myanmar en Somalië nog steeds ondervinden).
In een andere context kan isolationisme ook betekenen dat een land zich niet mengt in de aangelegenheden van andere landen, zonder dat een land zich daadwerkelijk van de rest van de wereld afsluit. Een soort van non-interventionisme. Als voorbeeld hiervan kan Zwitserland genoemd worden.