Jacobus III van Schotland

Jacobus III
1451/1452-1488
Koning van Schotland
Periode	1460–1488
Voorganger	Jacobus II
Opvolger	Jacobus IV
Vader	Jacobus II van Schotland
Moeder	Maria van Egmont-Gelre
Dynastie	huis Stuart

Jacobus III (Stirling Castle of St Andrews Castle, ca. 1451/1452 – veldslag van Sauchieburn (nabij Stirling, Schotland), 11 juni 1488) was koning van Schotland van 1460-1488. Hij was niet populair bij het volk, grotendeels vanwege zijn banden met het Engels vorstenhuis.

Het is niet precies bekend wanneer Jacobus III geboren werd. De drie mogelijke data die genoemd worden, zijn mei 1452, 10 juli of 20 juli 1451. Zijn geboorte vond plaats in Stirling Castle ofwel het slot van St Andrews. Gedurende zijn jeugd werd Schotland eerst (1460-1463) bestuurd door zijn moeder (Maria van Gelre), later door James Kennedy, de bisschop van St Andrews en Gilbert, Lord Kennedy (1463-1466) en Lord Boyd (1466-1469).

In 1469 trouwde Jacobus III met Margareta (1456-1486), een dochter van koning Christiaan I van Denemarken en Dorothea van Brandenburg, in Holyrood Abbey (Edinburgh). Met haar zou hij uiteindelijk drie kinderen krijgen, Jacobus IV van Schotland, James Stewart en John Stewart.

Rond 1470 kreeg Jacobus III de ambitie om Schotland uit te breiden en een alliantie met Engeland aan te gaan. Hij stelde voor om Bretagne, Saintonge en Gelre in te lijven. Nadat deze hoogmoedige gedachten in het Schotse parlement tot een crisis hadden geleid, werd de affaire in de doofpot gestopt.

In 1474 regelde Jacobus III een later huwelijk tussen zijn toen nog zeer jonge zoon Jacobus IV en Cecily van York (een dochter van koning Eduard IV van Engeland). Dit huwelijk "met de vijand" lag heel gevoelig bij de Schotten.

In 1479 werd de door het huwelijk verkregen alliantie tussen Engeland en Schotland vernietigd, en ontstond er een grote spanning tussen de twee landen. De gemoederen liepen dermate hoog op, dat Eduard IV in 1482 een leger op de been bracht om Schotland in te lijven. In juli 1482 werd Jacobus III door verschillende (Schotse?) edelen gearresteerd, en gevangengezet in Edinburgh Castle. Het Engelse leger slaagde er niet in om Edinburgh Castle in te nemen en raakte zonder geld. Het leger was genoodzaakt om terug te keren. Jacobus nam de macht terug in handen in december 1482. Zes jaar later zouden de edelen nogmaals een poging ondernemen om Jacobus van de troon te stoten. Deze keer hadden ze meer succes. Met het leger dat op de been gebracht werd, wisten de edelen Jacobus te verslaan en uiteindelijk om te brengen.