Johannes (voornaam)

Johannes is zowel de Nederlandse als Duitse vorm van de Bijbelse jongensnaam Johanan en betekent 'Jahweh is genadig' of Yochanan' of 'de door God  begenadigde' in het Hebreeuws.

De naam werd ten tijde van de verspreiding van het christendom in Noord-Europa(Nederland en Duitsland) voor het eerst gebruikt. Aanvankelijk werd de naam in de Latijnse vorm Joannes gebruikt die verwant is aan de Griekse vorm: Ιωαννης (Ioannes). De vorm Johannes (onder invloed van het Hebreeuws) is sinds de Renaissance en de Reformatie de meest gebruikelijke geworden. In Noord-Nederland dateren de oudste voorbeelden uit de 12e eeuw.^[1]

Voornamen die zijn afgeleid van Johannes zijn onder andere: Johan, Joan, Jan, Yohan, Jonas, Jon, Joost, Hans, Han en Wannes. In het Engels luiden de varianten John, Jon, Johnny en Jonny, in het Deens wordt het Jens, in het Frans Jean, Juan in het Spaans, João in het Portugees, Joan in het Catalaans, Giovanni in het Italiaans, Jonas in het Litouws, Ion in het Roemeens, János in het Hongaars, en Sean (of Shaun en Shawn) of Ian voor de Schotse en Ierse talen.

De vrouwelijke tegenhanger van Johannes is Johanna of Johanne; in het Engels wordt dit Joanna of Jane, in het Frans Jeanne, met vleiende verkleinnamen Jeanine of Janine.

Johannes is met name bekend van de volgende Bijbelse personages:

• Johannes (apostel), volgeling van Jezus en wellicht dezelfde als de evangelist Johannes, hoewel dit laatste niet erg waarschijnlijk is omdat het Johannes-evangelie vermoedelijk pas ná het jaar 100 is ontstaan.
• Johannes (evangelist), schrijver van het Evangelie volgens Johannes
• Johannes de Doper, profeet en neef van Jezus

1. ↑ Johannes. www.meertens.knaw.nl/. Gearchiveerd op 14 mei 2023.