Een kantonrechter is in Nederland een alleensprekende rechter bij een rechtbank, die zowel civiele zaken als strafzaken behandelt, maar alleen de zogenaamde kantonzaken. Dit zijn civiele zaken tot een bedrag van € 25.000, arbeidszaken, huurzaken, consumentenkoopzaken, consumentenkredietzaken met een krediet tot € 40.000 en lichte strafzaken (zoals snelheidsovertredingen).[1] Vanwege de vereiste veelzijdigheid worden alleen ervaren rechtbankrechters tot kantonrechter benoemd.
Bij kantonzaken is een advocaat niet verplicht. Alle partijen kunnen zelf het woord voeren.