| Koningsdag in Amsterdam | ||
|---|---|---|
| Andere namen | Koninginnedag (oude naam) | |
| Gevierd in | Amsterdam | |
| Datum | 27 april | |
| Verwant met | Koningsdag (Nederland) | |
Koningsdag in Amsterdam (sinds 2014, tussen 1891-2013: Koninginnedag) is sinds decennia de drukst bezochte feestdag in Amsterdam. Veelal komen er meer dan een half miljoen feestvierders naar de hoofdstad, met uitschieters tot driekwart miljoen in zeer drukke jaren.
De dag wordt gekenmerkt door grote aantallen feestvierende mensen, bootjes in de overvolle grachten, vele grootschalige evenementen op de pleinen, kermis op de Dam, de grootste vrijmarkt van Nederland, de grootste berg afval, maar ook een speciaal voor kinderactiviteiten gereserveerd Vondelpark en vele andere kleinere evenementen verspreid over de hele stad. Het Koningsdagfeest wordt door alle lagen van de bevolking en ook door Amsterdammers van velerlei nationaliteiten en culturele herkomst meegevierd. Enerzijds komen er vele duizenden bezoekers uit heel Nederland en buitenlandse toeristen speciaal naar de hoofdstad voor de viering van 'Kingsday', anderzijds zijn er ook vele Amsterdammers die de drukte in de stad juist ontvluchten. Naar traditie kleurt Amsterdam op deze dag oranje.
Met de toename van de 'vrijetijdscultuur' in de afgelopen decennia is de drukte en de commercie, met name in de Binnenstad, maar ook in vele andere wijken, sterk toegenomen, waardoor andere feestdagen duidelijk in de schaduw zijn komen te staan.
Enerzijds heeft dit Amsterdam de reputatie bezorgd van feestbestemming bij uitstek, anderzijds zijn de problemen met de openbare orde zodanig gegroeid dat in diverse jaren grote ordeverstoringen en zelfs rellen hebben plaatsgevonden. Het gemeentebestuur poogt de ergste (dreiging van) uitwassen in te perken, onder andere door spreiding van evenementen over de stadsdelen, waarmee de Binnenstad kan worden ontlast, anderzijds door een ontmoedigingsbeleid te voeren, dat er al enige jaren geleden toe heeft geleid dat de vrijmarkt pas op de ochtend van Koninginnedag / Koningsdag zelf mag beginnen en dat uitgebreide feesten in de openbare ruimte in het kader van de 'Koninginnenacht' voorafgaande, in tegenstelling tot in Den Haag en andere steden, in Amsterdam niet meer plaatsvinden.
Een van de redenen hiertoe is beperking van het alcoholgebruik, zodat de dag niet begint met dronken massa's feestvierders. Een ander aspect is de afsluiting van het Vondelpark in de voorafgaande nacht om het zo vrij te houden voor de kinderen voor wie het overdag is gereserveerd. Het stadsbestuur is ook met plannen gekomen om met ingang van 2012 enkele grootschalige commerciële feesten van de grote pleinen in de Binnenstad, zoals Museumplein en Rembrandtplein, naar elders te verbannen. De angst voor 'Duisburgse toestanden' waarbij vele feestvierders in het gedrang dreigen te geraken, is hier mede aanleiding toe.
Ook de aan- en afvoer van de grote mensenmassa's per trein is voor de Nederlandse Spoorwegen ieder jaar weer een krachttoer, die niet altijd voorspoedig is verlopen. De grootste drukte richt zich op het Centraal Station, wat bij storingen in de treindienst tot fuik kan worden, waarin duizenden reizigers kunnen stranden. Men tracht de reizigers dan ook te spreiden naar de andere spoorwegstations. Ook het tram- en busverkeer wordt sinds de jaren tachtig op grote schaal omgeleid.