Koninklijke Marechaussee

Dit artikel gaat over de Koninklijke Marechaussee. Zie Korps Marechaussee te voet voor de troepen in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger.

Koninklijke Marechaussee
Wapen Koninklijke Marechaussee
Oprichting	26 oktober 1814
Land	Nederland
Organisatie	Ministerie van Defensie
Onderdeel van	Nederlandse krijgsmacht
Type	Militaire politie
Aantal	7777 actief personeel (2023)[1]
Garnizoen	Koningin Beatrixkazerne Den Haag
Motto	Zonder vrees en zonder blaam
Mars	Wapenlied
Commandanten	Annelore Roelofs

Defensie van Nederland
Instanties
Ministerie van Defensie Nederlandse Krijgsmacht Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst
Krijgsmachtdelen
Koninklijke Landmacht Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Marine Koninklijke Marechaussee
Interservice-organisaties
Defensie Ondersteuningscommando Commando Materieel en IT
Functies
Minister van Defensie Commandant der Strijdkrachten Inspecteur-generaal der Krijgsmacht

De Koninklijke Marechaussee (KMar) is een Nederlands krijgsmachtdeel naast de Koninklijke Marine (KM), de Koninklijke Landmacht (KL) en de Koninklijke Luchtmacht (KLu). De Koninklijke Marechaussee is een gendarmerie, een militaire dienst die politietaken uitvoert.

Sinds 2005 zijn deze krijgsmachtdelen geen zelfstandige organisaties meer. Alle operationele eenheden van de KM, KL en KLu zijn georganiseerd in 3 respectievelijke operationele commando's (OPCO's). Dit zijn de Commando’s Land-, Lucht- en Zeestrijdkrachten (CLAS, CLSK en CZSK). Deze staan als onderdeel van het ministerie van Defensie direct onder de Commandant der Strijdkrachten (CDS).

In verband met de specifieke (politie)taak van de KMar staat deze echter direct onder de secretaris-generaal van het ministerie van Defensie; uitgezonderd wanneer de KMar in het buitenland wordt ingezet voor andere taken dan de politietaak t.a.v. militairen. Het Commando Koninklijke marechaussee (CKMar) voert politietaken uit op grond van de Politiewet (PW) 2012. De taken worden zowel nationaal als internationaal en tijdens missies uitgevoerd. Daarnaast levert het CKMar dus capaciteit aan de Commandant der Strijdkrachten bij deelname aan (militaire) missies waarbij het CKMar andere taken uitvoert dan die in de PW zijn opgedragen.

De personele sterkte is 560 burgers en 5931 militairen; het aantal voltijdfuncties (VTE's) bedraagt 513 voor de burgers en 5931 voor de militairen.^[2]

1. ↑ Ministerie van Defensie, 1 januari 2023. Gearchiveerd op 8 februari 2023.
2. ↑ Tabel 1: Aantal personen werkzaam en aantal VTE’n bij defensieonderdelen maart 2018