Een legaat is een testamentaire making waarbij een bepaald goed of een bepaalde som geld aan een bepaalde (rechts-)persoon wordt nagelaten. Juridisch beschouwd ontvangt de legataris niet direct iets van erflater, maar krijgt een vorderingsrecht op een of meerdere erfgenamen of legatarissen, deze zijn tot uitvoering verplicht, voorzover de erfenis dat financieel toelaat. België kent ook het vindicatielegaat, een bijzondere vorm waarbij de eigendom wel direct overgaat. Een legaat betreft in de regel een bepaalde geldsom of een bepaald goed, bijvoorbeeld een klassieke auto, een sieraad, serviesgoed e.d., het kan ook een bepaald percentage van de waarde van de nalatenschap zijn, of een dienst. Dit kan bij testament worden geregeld en voor bepaalde inboedelgoederen ook bij codicil.
Het werkwoord is legateren. Wie een ander op deze manier iets nalaat, is een legator. Wie iets gelegateerd krijgt, is een legataris. Een legataris is geen erfgenaam maar aan een erfgenaam kan wel een legaat nagelaten worden.
Het legaat bestond al in het Romeinse recht. In de Middeleeuwen werd het in delen van Europa toegepast om bezittingen aan de kerk te schenken, niet zelden onder druk van kerkelijke leiders.[1][2] Vandaag de dag worden legaten vaak gebruikt om schenkingen aan goede doelen te doen.