Longvissen

Longvissen Fossiel voorkomen: Vroeg-Devoon – heden
Australische longvis (Neoceratodus forsteri)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Superklasse: Osteichthyes (Beenvisachtigen) Klasse: Sarcopterygii (Kwastvinnigen) Clade: Dipnomorpha
Onderklasse
Dipnoi Müller, 1884
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Longvissen op Wikispecies
Portaal    Biologie

Longvissen (Dipnoi) zijn een onderklasse van tropische, in zoetwater levende vissen die nauw verwant zijn aan de viervoeters (Tetrapoda).^[1] Ze worden ingedeeld in de klasse der kwastvinnigen (Sarcopterygii). Longvissen zijn vooral bekend vanwege hun primitieve kenmerken: naast kieuwen bezitten ze een of twee longen en zijn zij in staat om door ademhaling zuurstof uit de lucht op te nemen zoals landdieren dat ook doen. De ledematen lijken ook meer op poten dan op vinnen en ze kunnen zich dan ook goed voortbewegen in een modderige omgeving.

Longvissen leven in beperkte rivier- en moerasgebieden in Zuid-Amerika, Afrika en Australië. Ook wanneer hun omgeving uitdroogt, kunnen zij een periode van droogte soms goed overleven. Er zijn zes soorten bekend, vier in Afrika, een in Zuid-Amerika en een in Australië. Alle soorten hebben een langgerekt lichaam, vier ledematen en een enkele staartvin. De kop is verbreed en heeft twee kleine, zijwaarts geplaatste ogen.

De oudste fossielen van longvissen dateren uit het Devoon. In het fossielenbestand is te zien dat longvissen al sinds het Trias veel voorkomen.^[2] Vermoedelijk is dit het gevolg van allopatrische soortvorming die beperkt is tot het Mesozoïsche supercontinent Gondwana. Anderzijds is het ook mogelijk dat de huidige verspreiding van longvissen het gevolg is van diverse uitstervingen na het openbreken van Pangaea, Gondwana en Laurasia.

1. ↑ (en) Kemp A, Cavin L, Guinot G. (2017). Evolutionary history of lungfishes with a new phylogeny of post-Devonian genera. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 471: 209–219. DOI: 10.1016/j.palaeo.2016.12.051.
2. ↑ (en) Agnolin F, Mateus O, Milàn J, Marzola, M. (2018). Ceratodus tunuensis, sp. nov., a new lungfish (Sarcopterygii, Dipnoi) from the Upper Triassic of central East Greenland. Journal of Vertebrate Paleontology 38 (2). DOI: 10.1080/02724634.2018.1439834.